ZAŁĄCZNIK 2

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w decyzji nr RPZ 8/2023 z dnia 7 listopada 2023 r. uznał za niedozwolone postanowienia wzorców umów To dzieło na wykonanie robót budowlanych stosowane przez Woltex Development sp. z o.o. z siedzibą w Łysku w obrocie z konsumentami i zakazał ich wykorzystywania. Zobacz szczegóły

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w decyzji nr RPZ 8/2023 z dnia 7 listopada 2023 r. uznał za niedozwolone postanowienia wzorców umów o dzieło na wykonanie robót budowlanych stosowane przez Woltex Development sp. z o.o. z siedzibą w Łysku w obrocie z konsumentami i zakazał ich wykorzystywania. Są to postanowienia o treści (…):

Zamawiający potwierdza ponadto, że przed zawarciem Umowy zapoznał się z jej
projektem oraz miał też możliwość zgłoszenia uwag i propozycji do projektu
Umowy. Treść tego projektu Zamawiający uznaje za jednoznaczną i zrozumiałą dla
Zamawiającego. W tych okolicznościach Zamawiający uznaje Umowę za uzgodnioną
z nim indywidualnie.
[§ 1 ust. 2 „UMOWY O DZIEŁO NA WYKONANIE ROBÓT BUDOWLANYCH Instalacja
Fotowoltaiczna … kWp”; § 1 ust. 2 „UMOWY O DZIEŁO NA WYKONANIE ROBÓT
BUDOWLANYCH Termomodernizacja dachu (…)”],

Zamawiający upoważnia Wykonawcę do podwyższenia umówionego wynagrodzenia,
jeżeli pomiędzy zawarciem Umowy, a jej wykonaniem i wystawieniem faktury VAT
nastąpi wzrost stawek podatku od towarów i usług (VAT), na zasadach określonych
w obowiązujących w Polsce przepisach w tej mierze. O skorzystaniu z tego prawa
Wykonawca powiadomi Zamawiającego na piśmie – powyższe nie wymaga zmiany
Umowy.
[§ 2 ust. 4 „UMOWY O DZIEŁO NA WYKONANIE ROBÓT BUDOWLANYCH Instalacja
Fotowoltaiczna … kWp”; § 2 ust. 4 „UMOWY O DZIEŁO NA WYKONANIE ROBÓT
BUDOWLANYCH Termomodernizacja dachu (…)”],

Zakończenie montażu i uruchomienie instalacji będzie potwierdzone pisemnym
protokołem. Zamawiający upoważnia Wykonawcę do samodzielnego sporządzenia
takiego protokołu i potwierdzenia w ten sposób prawidłowego wykonania Umowy,
jeżeli bez uzgodnienia z Wykonawcą Zamawiający nie przystąpi do odbioru we
wskazanym wcześniej pocztą elektroniczną (SMS) terminie.
[§ 6 „UMOWY O DZIEŁO NA WYKONANIE ROBÓT BUDOWLANYCH Instalacja
Fotowoltaiczna … kWp”; § 6 „UMOWY O DZIEŁO NA WYKONANIE ROBÓT
BUDOWLANYCH Termomodernizacja dachu (…)”],
Strona 2 z 39

W razie niemożności rozpoczęcia lub kontynuacji montażu przez Wykonawcę
z przyczyn zależnych od Zamawiającego, Wykonawca ma prawo do odstąpienia od
niezrealizowanej dotąd części Umowy, po bezskutecznym upływie dodatkowego
30 dniowego terminu wyznaczonego Zamawiającemu co najmniej pocztą
elektroniczna lub SMS. O skorzystaniu z prawa do odstąpienia Wykonawca
zawiadomi Zawiadamiającego listem poleconym wysłanym na adres podany
w Umowie. W razie nie odebrania pisma pomimo powtórnego awizowania uznaje
się, że skutek odstąpienia nastąpił po upływie 14 (czternastu) dni od pierwszego
awizowania pisma. W razie skorzystania przez Wykonawcę z umownego prawa
odstąpienia od Umowy Zamawiający zobowiązuje się zapłacić Wykonawcy karę
umowną stanowiąca równowartość 25% (dwudziestu pięciu procent) łącznego
wynagrodzenia brutto, uzgodnionego przez Strony w tej Umowie, płatną na
pierwsze pisemne wezwanie, w terminie do 7 (siedmiu) dni, przelewem na
wskazany w wezwaniu rachunek bankowy. Z prawa do odstąpienia od Umowy w tym
trybie Wykonawca może skorzystać do upływu 6 (sześciu) miesięcy od uzgodnionego
przez Strony terminu zakończenia montażu instalacji.
[§ 8 ust. 2 „UMOWY O DZIEŁO NA WYKONANIE ROBÓT BUDOWLANYCH Instalacja
Fotowoltaiczna … kWp”; § 8 ust. 2 „UMOWY O DZIEŁO NA WYKONANIE ROBÓT
BUDOWLANYCH Termomodernizacja dachu (…)”],

W razie rozwiązania Umowy (odstąpienia od Umowy) przez Zamawiającego
z przyczyn za które Wykonawca nie odpowiada, Zamawiający zobowiązuje się
zapłacić Wykonawcy karę umowną stanowiącą równowartość 25 % (dwudziestu
pięciu procent) łącznego wynagrodzenia brutto, uzgodnionego przez Strony w tej
Umowie, płatną na pierwsze pisemne wezwanie, w terminie do 7 (siedmiu) dni,
przelewem na wskazany w wezwaniu rachunek bankowy. Wykonawca ma prawo do
dochodzenia odszkodowania uzupełniającego, na zasadach ogólnych.
[§ 8 ust. 3 „UMOWY O DZIEŁO NA WYKONANIE ROBÓT BUDOWLANYCH Instalacja
Fotowoltaiczna … kWp”; § 8 ust. 3 „UMOWY O DZIEŁO NA WYKONANIE ROBÓT
BUDOWLANYCH Termomodernizacja dachu (…)”].

Prawomocna decyzja o uznaniu postanowienia wzorca umowy za niedozwolone I ma skutek wobec przedsiębiorcy, co do którego stwierdzono stosowanie niedozwolonego postanowienia umownego oraz wobec wszystkich konsumentów, którzy zawarli z nim umowę na podstawie wzorca wskazanego w decyzji. W związku z powyższym, postanowienia te nie wiążą konsumenta, który zawarł umowę na podstawie wzorca zawierającego kwestionowane postanowienia, czyli są bezskuteczne. Bezskuteczność ta powstaje z mocy prawa i nie jest konieczne stwierdzenie jej na drodze sądowej. Klauzulę uznaną za niedozwoloną należy traktować tak, jakby w ogóle nie była zawarta w umowie. Szczegółowe informacje dostępne są w decyzji Prezesa Urzędu nr RPZ 8/2023 | z dnia 7 listopada 2023 r. opublikowanej na stronie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów pod adresem https://decyzje.uokik.gov.pl/bp/dec_prez.nsf [w tym miejscu należy zamieścić hiperłącze odsyłające do bazy decyzji dostępnej na stronie internetowej Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów]. Decyzja jest prawomocna.”

Całkowite postanowienie poniżej :

Delegatura Urzędu Ochrony Konkurencji
i Konsumentów w Poznaniu
ul. Zielona 8
61-851 Poznań
tel. 61 852 15 17 < faks 61 851 86 44
poznan@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl

PREZES
URZĘDU OCHRONY
KONKURENCJI I KONSUMENTÓW
TOMASZ CHRÓSTNY
Poznań, 7 listopada 2023 r.
RPZ.611.2.2022.US
DECYZJA nr RPZ 8/2023
(WERSJA JAWNA)
I. Na podstawie art. 23b ust. 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji
i konsumentów (Dz.U. z 2021 r. poz. 275 ze zm.), po przeprowadzeniu postępowania
w sprawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone, Prezes Urzędu
Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznaje postanowienia wzorców umów stosowane
przez Woltex Development sp. z o.o. z siedzibą w Łysku o treści:

Zamawiający potwierdza ponadto, że przed zawarciem Umowy zapoznał się z jej
projektem oraz miał też możliwość zgłoszenia uwag i propozycji do projektu
Umowy. Treść tego projektu Zamawiający uznaje za jednoznaczną i zrozumiałą dla
Zamawiającego. W tych okolicznościach Zamawiający uznaje Umowę za uzgodnioną
z nim indywidualnie.
[§ 1 ust. 2 „UMOWY O DZIEŁO NA WYKONANIE ROBÓT BUDOWLANYCH Instalacja
Fotowoltaiczna … kWp”; § 1 ust. 2 „UMOWY O DZIEŁO NA WYKONANIE ROBÓT
BUDOWLANYCH Termomodernizacja dachu (…)”],
Zamawiający upoważnia Wykonawcę do podwyższenia umówionego wynagrodzenia,
jeżeli pomiędzy zawarciem Umowy, a jej wykonaniem i wystawieniem faktury VAT
nastąpi wzrost stawek podatku od towarów i usług (VAT), na zasadach określonych
w obowiązujących w Polsce przepisach w tej mierze. O skorzystaniu z tego prawa
Wykonawca powiadomi Zamawiającego na piśmie – powyższe nie wymaga zmiany
Umowy.
[§ 2 ust. 4 „UMOWY O DZIEŁO NA WYKONANIE ROBÓT BUDOWLANYCH Instalacja
Fotowoltaiczna … kWp”; § 2 ust. 4 „UMOWY O DZIEŁO NA WYKONANIE ROBÓT
BUDOWLANYCH Termomodernizacja dachu (…)”],
Zakończenie montażu i uruchomienie instalacji będzie potwierdzone pisemnym
protokołem. Zamawiający upoważnia Wykonawcę do samodzielnego sporządzenia
takiego protokołu i potwierdzenia w ten sposób prawidłowego wykonania Umowy,
jeżeli bez uzgodnienia z Wykonawcą Zamawiający nie przystąpi do odbioru we
wskazanym wcześniej pocztą elektroniczną (SMS) terminie.
[§ 6 „UMOWY O DZIEŁO NA WYKONANIE ROBÓT BUDOWLANYCH Instalacja
Fotowoltaiczna … kWp”; § 6 „UMOWY O DZIEŁO NA WYKONANIE ROBÓT
BUDOWLANYCH Termomodernizacja dachu (…)”],
Strona 2 z 39
W razie niemożności rozpoczęcia lub kontynuacji montażu przez Wykonawcę
z przyczyn zależnych od Zamawiającego, Wykonawca ma prawo do odstąpienia od
niezrealizowanej dotąd części Umowy, po bezskutecznym upływie dodatkowego
30 dniowego terminu wyznaczonego Zamawiającemu co najmniej pocztą
elektroniczna lub SMS. O skorzystaniu z prawa do odstąpienia Wykonawca
zawiadomi Zawiadamiającego listem poleconym wysłanym na adres podany
w Umowie. W razie nie odebrania pisma pomimo powtórnego awizowania uznaje
się, że skutek odstąpienia nastąpił po upływie 14 (czternastu) dni od pierwszego
awizowania pisma. W razie skorzystania przez Wykonawcę z umownego prawa
odstąpienia od Umowy Zamawiający zobowiązuje się zapłacić Wykonawcy karę
umowną stanowiąca równowartość 25% (dwudziestu pięciu procent) łącznego
wynagrodzenia brutto, uzgodnionego przez Strony w tej Umowie, płatną na
pierwsze pisemne wezwanie, w terminie do 7 (siedmiu) dni, przelewem na
wskazany w wezwaniu rachunek bankowy. Z prawa do odstąpienia od Umowy w tym
trybie Wykonawca może skorzystać do upływu 6 (sześciu) miesięcy od uzgodnionego
przez Strony terminu zakończenia montażu instalacji.
[§ 8 ust. 2 „UMOWY O DZIEŁO NA WYKONANIE ROBÓT BUDOWLANYCH Instalacja
Fotowoltaiczna … kWp”; § 8 ust. 2 „UMOWY O DZIEŁO NA WYKONANIE ROBÓT
BUDOWLANYCH Termomodernizacja dachu (…)”],
W razie rozwiązania Umowy (odstąpienia od Umowy) przez Zamawiającego
z przyczyn za które Wykonawca nie odpowiada, Zamawiający zobowiązuje się
zapłacić Wykonawcy karę umowną stanowiącą równowartość 25 % (dwudziestu
pięciu procent) łącznego wynagrodzenia brutto, uzgodnionego przez Strony w tej
Umowie, płatną na pierwsze pisemne wezwanie, w terminie do 7 (siedmiu) dni,
przelewem na wskazany w wezwaniu rachunek bankowy. Wykonawca ma prawo do
dochodzenia odszkodowania uzupełniającego, na zasadach ogólnych.
[§ 8 ust. 3 „UMOWY O DZIEŁO NA WYKONANIE ROBÓT BUDOWLANYCH Instalacja
Fotowoltaiczna … kWp”; § 8 ust. 3 „UMOWY O DZIEŁO NA WYKONANIE ROBÓT
BUDOWLANYCH Termomodernizacja dachu (…)”],
za niedozwolone postanowienia umowne w rozumieniu art. 3851
§ 1 ustawy z dnia 23
kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.), co stanowi
naruszenie zakazu określonego w art. 23a ustawy o ochronie konkurencji
i konsumentów (Dz.U. z 2023 r. poz. 1689 ze zm.) i zakazuje ich wykorzystywania.
II. Na podstawie art. 23b ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie
konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2021 r. poz. 275 ze zm.), po przeprowadzeniu
postępowania w sprawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone,
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nakłada na Woltex Development
sp. z o.o. z siedzibą w Łysku środek usunięcia trwających skutków naruszenia
zakazu (stwierdzonego w punkcie I. sentencji niniejszej decyzji), o którym mowa w
art. 23a ww. ustawy, w postaci poinformowania wszystkich konsumentów, którzy byli
lub nadal są stronami umów zawartych na podstawie wzorców, których postanowienia
zostały uznane za niedozwolone, o uznaniu ich za niedozwolone i skutkach z tego
wynikających, w terminie nie dłuższym niż 3 (słownie: trzy) miesiące od dnia
uprawomocnienia się niniejszej decyzji. Informacja ta będzie przekazywana
konsumentom w następujący sposób:
Strona 3 z 39
a) w warstwie wizualnej – zostanie wyrażona znakami w rozmiarze co najmniej 11,
w kolorze czarnym i za pomocą fontu Times New Roman,
b) zostanie dostarczona konsumentom za pomocą listów zwykłych (przesyłek
nierejestrowanych),
c) będzie zawierała następującą treść:
„Informujemy, że Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydał
w dniu 7 listopada 2023 r. decyzję nr RPZ 8/2023. W tej decyzji uznał niektóre
postanowienia stosowane przez firmę Woltex Development sp. z o.o.
(w umowach zawieranych z konsumentami) za niedozwolone i zakazał dalszego
ich wykorzystywania.
Niedozwolone postanowienia stosowane przez firmę Woltex Development są
następujące: (…) [w tym miejscu należy przytoczyć treść postanowień uznanych
za niedozwolone w niniejszej decyzji wraz z oznaczeniem wzorców, w których
dane postanowienia zostały zamieszczone].
Decyzja jest prawomocna.
Wydana przez Prezesa UOKiK decyzja ma skutek wobec:

Woltex Development sp. z o.o.
oraz wszystkich konsumentów, którzy zawarli z firmą Woltex
Development sp. z o.o. umowę na podstawie wzorca wskazanego
w decyzji (tj. umowę, w której wystąpiły postanowienia wskazane
w niniejszym piśmie).
Co to oznacza dla Ciebie?
Jeśli jesteś konsumentką/konsumentem i zawarłaś/eś z Woltex Development sp.
z o.o. umowę, w której wystąpiły postanowienia wskazane w niniejszym piśmie,
nie są one dla Ciebie wiążące. Oznacza to, że zawarta przez Ciebie z firmą
Woltex Development umowa jest ważna, ale klauzule, które Prezes UOKiK
uznał za niedozwolone należy traktować tak, jakby w ogóle nie było ich
w umowie. Skutek ten powstaje z mocy prawa i nie wymaga od Ciebie
dodatkowych działań.
Decyzję Prezesa UOKiK nr RPZ 8/2023 znajdziesz pod adresem www.uokik.gov.pl
[w tym miejscu powinien znajdować się podpis osoby uprawnionej do
reprezentacji Woltex Development sp. z o.o. z siedzibą w Łysku]”.
d) miejsca oznaczone kwadratowymi nawiasami Woltex Development sp. z o.o.
uzupełni stosowną treścią.
III. Na podstawie art. 23b ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie
konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2021 r. poz. 275 ze zm.), po przeprowadzeniu
postępowania w sprawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone,
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nakłada na Woltex Development
sp. z o.o. z siedzibą w Łysku środek usunięcia trwających skutków naruszenia
zakazu (stwierdzonego w punkcie I. sentencji niniejszej decyzji), o którym mowa
w art. 23a ww. ustawy, w postaci złożenia na stronie internetowej przedsiębiorcy
jednokrotnego oświadczenia o następującej treści (dalej jako: „oświadczenie nr 1”):
Strona 4 z 39
„Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w decyzji nr RPZ 8/2023
z dnia 7 listopada 2023 r. uznał za niedozwolone postanowienia wzorców umów
o dzieło na wykonanie robót budowlanych stosowane przez Woltex
Development sp. z o.o. z siedzibą w Łysku w obrocie z konsumentami i zakazał
ich wykorzystywania. Zobacz szczegóły”,
odsyłającego do podstrony zawierającej oświadczenie o następującej treści (dalej
jako: „oświadczenie nr 2”):
„Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w decyzji nr RPZ 8/2023
z dnia 7 listopada 2023 r. uznał za niedozwolone postanowienia wzorców umów
o dzieło na wykonanie robót budowlanych stosowane przez Woltex
Development sp. z o.o. z siedzibą w Łysku w obrocie z konsumentami i zakazał
ich wykorzystywania. Są to postanowienia o treści (…): [w tym miejscu należy
przytoczyć treść postanowień uznanych za niedozwolone w niniejszej decyzji
wraz z oznaczeniem wzorców, w których dane postanowienia zostały
zamieszczone].
Prawomocna decyzja o uznaniu postanowienia wzorca umowy za niedozwolone
ma skutek wobec przedsiębiorcy, co do którego stwierdzono stosowanie
niedozwolonego postanowienia umownego oraz wobec wszystkich
konsumentów, którzy zawarli z nim umowę na podstawie wzorca wskazanego
w decyzji.
W związku z powyższym, postanowienia te nie wiążą konsumenta, który zawarł
umowę na podstawie wzorca zawierającego kwestionowane postanowienia,
czyli są bezskuteczne. Bezskuteczność ta powstaje z mocy prawa i nie jest
konieczne stwierdzenie jej na drodze sądowej. Klauzulę uznaną za
niedozwoloną należy traktować tak, jakby w ogóle nie była zawarta w umowie.
Szczegółowe informacje dostępne są w decyzji Prezesa Urzędu nr RPZ 8/2023
z dnia 7 listopada 2023 r. opublikowanej na stronie Urzędu Ochrony Konkurencji
i Konsumentów pod adresem https://decyzje.uokik.gov.pl/bp/dec_prez.nsf
[w tym miejscu należy zamieścić hiperłącze odsyłające do bazy decyzji
dostępnej na stronie internetowej Urzędu Ochrony Konkurencji
i Konsumentów]. Decyzja jest prawomocna.”.
Woltex Development sp. z o.o. z siedzibą w Łysku złoży oświadczenia nr 1 i 2
w terminie 1 (słownie: jednego) miesiąca od dnia uprawomocnienia się niniejszej
decyzji na swój koszt, na swojej stronie internetowej (w dniu wydania decyzji strona
ta jest dostępna pod adresem: https://woltex.net/). Powyższe oświadczenia zostaną
złożone w taki sposób, że:
a) oświadczenia nr 1 i 2 będą dostępne i utrzymywane przez okres 4 (słownie:
czterech) miesięcy od dnia ich zamieszczenia na stronie internetowej
przedsiębiorcy,
b) oświadczenie nr 1 zostanie zamieszczone w górnej części strony internetowej
https://woltex.net/, w ramce o rozmiarze nie mniejszym niż 1150 px x 350 px
tak, aby wielkość czcionki była dostosowana do wielkości ramki (tj. żeby ramka
była w całości wypełniona oświadczeniem nr 1, z zachowaniem marginesu co
najmniej 10 px pomiędzy tekstem a ramką),
Strona 5 z 39
c) oświadczenie nr 1 powinno być widoczne przez cały czas, gdy użytkownik jest na
stronie, tj. znajdować się w ramce, której użytkownik nie będzie mógł zamknąć
(np. poprzez klikniecie krzyżyka w prawym górnym rogu). Oświadczenie nie może
zatem przybrać formy np. banera rotującego (slidera) czy okna typu pop-up,
d) oświadczenie nr 2 zostanie zamieszczone na podstronie strony głównej
przedsiębiorcy, do której odsyłać będzie oświadczenie nr 1 poprzez przycisk
„Zobacz szczegóły”. Oświadczenie powinno być widoczne przez cały czas, gdy
użytkownik jest na stronie, co oznacza że nie może ono przybrać formy np.
banera rotującego (slidera) czy okna typu pop-up,
e) tekst oświadczeń nr 1 i 2 będzie wyjustowany oraz napisany fontem Arial
w kolorze czarnym (kod szesnastkowy RGB #000000) na białym tle (kod
szesnastkowy RGB #ffffff),
f) wielkość znaków użyta w oświadczeniach powinna odpowiadać wielkości znaków
zwyczajowo używanych na stronie internetowej przedsiębiorcy
(https://woltex.net/), z zastrzeżeniem warunków określonych w punkcie III. b)
sentencji niniejszej decyzji,
g) miejsca oznaczone kwadratowymi nawiasami Woltex Development sp. z o.o.
uzupełni stosowną treścią,
h) w przypadku zmiany adresu, pod jakim dostępna jest strona internetowa Woltex
Development sp. z o.o. z siedzibą w Łysku, oświadczenia nr 1 i 2 zostaną
opublikowane na każdej innej stronie internetowej zastępującej stronę
https://woltex.net/,
i) w przypadku zmiany nazwy przedsiębiorcy, jego przekształcenia lub przejścia
praw i obowiązków na inny podmiot pod jakimkolwiek tytułem, publikacja
zostanie zrealizowana odpowiednio przez lub za pośrednictwem danego
przedsiębiorcy lub następcy prawnego, ze wskazaniem nazw przedsiębiorcy
dawnej i nowej.
IV. Na podstawie art. 106 ust. 1 pkt 3a ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie
konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2021 r. poz. 275 ze zm.) Prezes Urzędu Ochrony
Konkurencji i Konsumentów nakłada na Woltex Development sp. z o.o. z siedzibą
w Łysku, w związku z naruszeniem zakazu, o którym mowa w art. 23a ww. ustawy:

karę pieniężną w wysokości 6 661,00 zł (słownie: sześć tysięcy sześćset
sześćdziesiąt jeden złotych 00/100) za stosowanie postanowienia wzorca umowy
określonego w punkcie I.1. niniejszej decyzji, płatną do budżetu państwa,
karę pieniężną w wysokości 8 882,00 zł (słownie: osiem tysięcy osiemset
osiemdziesiąt dwa złote 00/100) za stosowanie postanowienia wzorca umowy
określonego w punkcie I.2. niniejszej decyzji, płatną do budżetu państwa,
karę pieniężną w wysokości 6 661,00 zł (słownie: sześć tysięcy sześćset
sześćdziesiąt jeden złotych 00/100) za stosowanie postanowienia wzorca umowy
określonego w punkcie I.3. niniejszej decyzji, płatną do budżetu państwa,
karę pieniężną w wysokości 6 661,00 zł (słownie: sześć tysięcy sześćset
sześćdziesiąt jeden złotych 00/100) za stosowanie postanowień wzorca umowy
określonych w punkcie I.4. niniejszej decyzji, płatną do budżetu państwa,
Strona 6 z 39
karę pieniężną w wysokości 6 661,00 zł (słownie: sześć tysięcy sześćset
sześćdziesiąt jeden złotych 00/100) za stosowanie postanowień wzorca umowy
określonych w punkcie I.5. niniejszej decyzji, płatną do budżetu państwa,
V. Na podstawie art. 77 ust. 1 i art. 80 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie
konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2021 poz. 275 ze zm.) oraz na podstawie art. 263
§ 1 i art. 264 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania
administracyjnego (Dz.U. z 2023 r. poz. 775 ze zm.) w zw. z art. 83 ustawy z dnia 16
lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2021 poz. 275 ze zm.)
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów postanawia obciążyć Woltex
Development sp. z o.o. z siedzibą w Łysku kosztami przeprowadzonego
postępowania w sprawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone
w wysokości 73,60 zł (słownie: siedemdziesiąt trzy złote 60/100) oraz zobowiązać
przedsiębiorcę do zwrotu tychże kosztów, w terminie 14 (słownie: czternastu) dni od
dnia uprawomocnienia się niniejszej decyzji.
UZASADNIENIE
(1) Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (dalej: „Prezes Urzędu”) wszczął
z urzędu postępowanie wyjaśniające mające na celu wstępne ustalenie czy nastąpiło
naruszenie uzasadniające wszczęcie przeciwko Woltex Development sp. z o.o.
z siedzibą w Łysku (dalej: „Woltex”, „Spółka” lub „Przedsiębiorca”) postępowania
w sprawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone oraz w sprawie
praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów (sygn. RPZ.405.10.2021.US).
(2) Pierwsze działania wobec spółki Woltex podjęto w następstwie otrzymania sygnału
konsumenckiego oraz zawiadomienia Powiatowego Rzecznika Konsumentów w Koninie
(dalej: „PRK w Koninie”), w których zakwestionowano stosowane przez
Przedsiębiorcę wzorce umów, w szczególności w zakresie nakładanych na
konsumenta kar umownych w przypadku odstąpienia od umowy z przyczyn za które
wykonawca nie odpowiada.
(3) W toku postępowania wyjaśniającego Prezes Urzędu wezwał spółkę Woltex, na
podstawie art. 50 ust. 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji
i konsumentów (Dz.U. z 2021 r. poz. 275 ze zm.; dalej: „u.o.k.k.”), m.in. do
przedłożenia wszystkich obowiązujących wzorców umów zawieranych
z konsumentami wraz z informacją od kiedy obowiązują, a także do przesłania
kompletu dokumentów przekazywanych konsumentom w przypadku zawierania umów
poza lokalem przedsiębiorstwa.
(4) Pomimo tego, że Przedsiębiorca oświadczył, że nie stosuje w obrocie z konsumentami
wzorców umownych, to na podstawie zebranego materiału dowodowego (kopii umów
zawartych przez Woltex z konsumentami), Prezes Urzędu potwierdził, że takie
wzorce były jednak przez Przedsiębiorcę stosowane [zob. punkty (12)-(21) niniejszej
decyzji].
(5) Co więcej, w toku postępowania wyjaśniającego potwierdzono, że w stosowanych
przez Przedsiębiorcę wzorcach znajdowały się postanowienia umowne, które mogły
zostać uznane za niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniu art. 3851
§ 1
Strona 7 z 39
ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.;
dalej: „k.c.”), co stanowi naruszenie zakazu określonego w art. 23a u.o.k.k.
(6) Mając na uwadze powyższe, postanowieniem z dnia 30 września 2022 r. Prezes
Urzędu wszczął przeciwko Przedsiębiorcy postępowanie w sprawie o uznanie
postanowień wzorca umowy za niedozwolone, w związku ze stosowaniem
postanowień, które mogą zostać uznane za niedozwolone na podstawie art. 3851
§ 1
k.c., o treści:
Zamawiający potwierdza ponadto, że przed zawarciem Umowy zapoznał się z jej
projektem oraz miał też możliwość zgłoszenia uwag i propozycji do projektu
Umowy. Treść tego projektu Zamawiający uznaje za jednoznaczną i zrozumiałą
dla Zamawiającego. W tych okolicznościach Zamawiający uznaje Umowę za
uzgodnioną z nim indywidualnie. (§ 1 ust. 2 „UMOWY O DZIEŁO NA WYKONANIE
ROBÓT BUDOWLANYCH Instalacja Fotowoltaiczna … kWp”; § 1 ust. 2 „UMOWY
O DZIEŁO NA WYKONANIE ROBÓT BUDOWLANYCH Termomodernizacja dachu (…)”),
Zamawiający upoważnia Wykonawcę do podwyższenia umówionego
wynagrodzenia, jeżeli pomiędzy zawarciem Umowy, a jej wykonaniem
i wystawieniem faktury VAT nastąpi wzrost stawek podatku od towarów i usług
(VAT), na zasadach określonych w obowiązujących w Polsce przepisach w tej
mierze. O skorzystaniu z tego prawa Wykonawca powiadomi Zamawiającego na
piśmie – powyższe nie wymaga zmiany Umowy. (§ 2 ust. 4 „UMOWY O DZIEŁO NA
WYKONANIE ROBÓT BUDOWLANYCH Instalacja Fotowoltaiczna … kWp”; § 2 ust. 4
„UMOWY O DZIEŁO NA WYKONANIE ROBÓT BUDOWLANYCH Termomodernizacja
dachu (…)”),
Zakończenie montażu i uruchomienie instalacji będzie potwierdzone pisemnym
protokołem. Zamawiający upoważnia Wykonawcę do samodzielnego sporządzenia
takiego protokołu i potwierdzenia w ten sposób prawidłowego wykonania Umowy,
jeżeli bez uzgodnienia z Wykonawcą Zamawiający nie przystąpi do odbioru we
wskazanym wcześniej pocztą elektroniczną (SMS) terminie. (§ 6 „UMOWY
O DZIEŁO NA WYKONANIE ROBÓT BUDOWLANYCH Instalacja Fotowoltaiczna …
kWp”; § 6 „UMOWY O DZIEŁO NA WYKONANIE ROBÓT BUDOWLANYCH
Termomodernizacja dachu (…)”),
W razie niemożności rozpoczęcia lub kontynuacji montażu przez Wykonawcę
z przyczyn zależnych od Zamawiającego, Wykonawca ma prawo do odstąpienia od
niezrealizowanej dotąd części Umowy, po bezskutecznym upływie dodatkowego 30
dniowego terminu wyznaczonego Zamawiającemu co najmniej pocztą
elektroniczna lub SMS. O skorzystaniu z prawa do odstąpienia Wykonawca
zawiadomi Zawiadamiającego listem poleconym wysłanym na adres podany
w Umowie. W razie nie odebrania pisma pomimo powtórnego awizowania uznaje
się, że skutek odstąpienia nastąpił po upływie 14 (czternastu) dni od pierwszego
awizowania pisma. W razie skorzystania przez Wykonawcę z umownego prawa
odstąpienia od Umowy Zamawiający zobowiązuje się zapłacić Wykonawcy karę
umowną stanowiąca równowartość 25% (dwudziestu pięciu procent) łącznego
wynagrodzenia brutto, uzgodnionego przez Strony w tej Umowie, płatną na
pierwsze pisemne wezwanie, w terminie do 7 (siedmiu) dni, przelewem na
wskazany w wezwaniu rachunek bankowy. Z prawa do odstąpienia od Umowy
w tym trybie Wykonawca może skorzystać do upływu 6 (sześciu) miesięcy od
Strona 8 z 39
uzgodnionego przez Strony terminu zakończenia montażu instalacji. (§ 8 ust. 2
„UMOWY O DZIEŁO NA WYKONANIE ROBÓT BUDOWLANYCH Instalacja
Fotowoltaiczna … kWp”; § 8 ust. 2 „UMOWY O DZIEŁO NA WYKONANIE ROBÓT
BUDOWLANYCH Termomodernizacja dachu (…)”),
W razie rozwiązania Umowy (odstąpienia od Umowy) przez Zamawiającego
z przyczyn za które Wykonawca nie odpowiada, Zamawiający zobowiązuje się
zapłacić Wykonawcy karę umowną stanowiącą równowartość 25 % (dwudziestu
pięciu procent) łącznego wynagrodzenia brutto, uzgodnionego przez Strony w tej
Umowie, płatną na pierwsze pisemne wezwanie, w terminie do 7 (siedmiu) dni,
przelewem na wskazany w wezwaniu rachunek bankowy. Wykonawca ma prawo do
dochodzenia odszkodowania uzupełniającego, na zasadach ogólnych. (§ 8 ust. 3
„UMOWY O DZIEŁO NA WYKONANIE ROBÓT BUDOWLANYCH Instalacja
Fotowoltaiczna … kWp”; § 8 ust. 3 „UMOWY O DZIEŁO NA WYKONANIE ROBÓT
BUDOWLANYCH Termomodernizacja dachu (…)”),
(7) Przedsiębiorca nie zajął stanowiska co do postawionych zarzutów i nie złożył żadnych
wyjaśnień w toku prowadzonego postępowania. W trakcie postępowania Prezes
Urzędu zawiadomił Przedsiębiorcę, zgodnie z art. 73 ust. 6 u.o.k.k., o zaliczeniu
postanowieniem z dnia 30 września 2022 r. w poczet dowodów w niniejszym
postępowaniu całości materiału dowodowego zgromadzonego w toku postępowania
wyjaśniającego o sygn. akt RPZ.405.10.2021.US, poprzedzającego wszczęcie ww.
postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów oraz
dokumentów zebranych w sprawie prowadzonej pod sygnaturą RPZ.643.2.2021.US
(wystąpienie skierowane na podstawie art. 49a u.o.k.k. w sprawach dotyczących
ochrony zbiorowych interesów konsumentów oraz niedozwolonych postanowień
wzorców umowy poprzedzające wszczęcie postępowania wyjaśniającego o sygn.
RPZ.405.10.2021.US).
(8) Strona skorzystała z możliwości zapoznania się z aktami sprawy. Pismem z dnia 13
października 2022 r. pełnomocnik Przedsiębiorcy złożył pisemny wniosek
o udostępnienie mu wybranych fragmentów akt postępowania administracyjnego.
W odpowiedzi na powyższy wniosek pełnomocnikowi Przedsiębiorcy w dniu 7
listopada 2022 r. przesłano płytę CD wraz ze skanami wybranych kart postępowania
administracyjnego.
(9) Pismem z dnia 25 września 2023 r. Prezes Urzędu zawiadomił Przedsiębiorcę
o zakończeniu zbierania materiału dowodowego oraz o możliwości zapoznania się
z nim i złożenia dodatkowych wyjaśnień, z czego Przedsiębiorca nie skorzystał.
Prezes Urzędu ustalił, co następuje:
(10) Spółka Woltex jest osobą prawną – spółką z ograniczoną odpowiedzialnością,
zarejestrowaną w Krajowym Rejestrze Sądowym (dalej: „KRS”) w dniu 21 stycznia
2021 r. pod numerem 0000879595. (dowód: wydruk z KRS – k. 409-411 akt post.
adm.) Przedsiębiorca świadczy m.in. usługi budowlane. Z wizytówki w wyszukiwarce
Google (wskazującej adres oddziału) wynika, że Woltex to „Firma Budowlana
z Sompolna zrzeszająca fachowców dziedzin konstrukcyjnych, elektrycznych,
hydraulicznych, dekarskich oraz wykończeniowych. Wykonuje projekty publiczne,
Strona 9 z 39
komercyjne oraz prywatne głównie na terenie województwa Wielkopolskiego oraz
Kujawsko – Pomorskiego. (…)” (opis dodany przez Przedsiębiorcę)1
.
(11) W piśmie z dnia 27 września 2021 r. Przedsiębiorca wskazał natomiast, że
przedmiotem prowadzonej działalności gospodarczej jest montaż instalacji z zakresu
urządzeń elektroenergetycznych na obszarze całej Polski (dowód: pismo
Przedsiębiorcy z 27 września 2021 r., k. 95 akt post. adm.)
(12) W toku postępowania wyjaśniającego Prezes Urzędu wezwał spółkę Woltex, na
podstawie art. 50 ust. 1 u.o.k.k., m.in. do przedłożenia wszystkich obowiązujących
wzorców umów zawieranych z konsumentami wraz z informacją od kiedy obowiązują,
a także do przesłania kompletu dokumentów przekazywanych konsumentom
w przypadku zawierania umów poza lokalem przedsiębiorstwa.
(13) W odpowiedzi na powyższe wezwanie Przedsiębiorca oświadczył: nie mam wzorców
umów, które mógłbym przedłożyć, mam jedynie kartę informacyjną, protokół
odstąpienia od umowy i RODO”. Do pisma dołączył przykładowo zawieraną umowę
pn. „UMOWA O WYKONANIE ROBÓT BUDOWLANYCH” (dalej: „Umowa o wykonanie”),
która stanowiła wydruk wypełniony fikcyjnymi danymi. Była to inna umowa, niż ta,
którą wraz w zawiadomieniem przesłał do Urzędu PRK w Koninie (rzecznik przesłał
„UMOWĘ O DZIEŁO NA WYKONANIE ROBÓT BUDOWLANYCH Instalacja Fotowoltaiczna
… kWp”); (dowód: pismo Przedsiębiorcy z 27 września 2021 r. wraz z załącznikami,
k. 95-102 akt post. adm.; Pismo PRK w Koninie z 15 września 2021 r. wraz
z załącznikami, k. 52-94 akt post. adm.)
(14) Wraz z Umową o wykonanie spółka Woltex przesłała niepotwierdzone za zgodność
z oryginałem wydruki załączników takich jak: „ZGODA NA PRZETWARZANIE DANYCH
OSOBOWYCH”, „Oświadczenie o odstąpieniu od umowy zawartej na odległość lub
poza lokalem przedsiębiorstwa (…)”, „Załącznik Nr 1 Świadczenia Stron” oraz
„KARTA INFORMACYJNA”.
(15) Wobec oświadczenia Spółki, że nie ma wzorców umów, które mogłaby przedłożyć,
Prezes Urzędu wystosował w dniu 6 października 2021 r. do Przedsiębiorcy kolejne
wezwanie na podstawie art. 50 ust. 1 u.o.k.k., prosząc o przedłożenie kopii
konkretnych umów zawartych z konsumentami wraz z załącznikami. Tym razem
Przedsiębiorca oświadczył, że (…) po realizacji umowy i wystawieniu faktury,
pozostaje jedynie karta informacyjna dokonanego zlecenia oraz karta gwarancyjna
i faktura VAT. Nie przechowujemy innej dokumentacji w tym zawartych umów,
albowiem są one utylizowane w niszczarce od razu po realizacji zlecenia (dowód:
pismo Przedsiębiorcy z 29 października 2021 r. k. 107-108 akt post. adm.).
(16) Po kolejnym wezwaniu z dnia 3 listopada 2021 r. dotyczącym przedłożenia kart
gwarancyjnych, informacyjnych i FV Przedsiębiorca zaprzeczył swoim uprzednim
oświadczeniom stwierdzając, że (…) nie posiada kart informacyjnych oraz kart
gwarancyjnych dotyczących (…) zleceń, albowiem kartę gwarancyjne otrzymuje

1
https://www.google.com/search?q=Woltex+Development+sp.+z+o.o.&hl=pl&ei=VKZTZPPrIZH6qwGBn6NA&ved=
0ahUKEwjz5f6l1tvAhUR_SoKHYHPCAgQ4dUDCA8&uact=5&oq=Woltex+Development+sp.+z+o.o.&gs_lcp=Cgxnd3Mtd2l6LXNlcnAQAzI
GCAAQFhAeOg4ILhCABBDHARCvARCwAzoHCAAQHhCwA0oECEEYAVDLBVjAEWCEFWgCcAB4AIABQIgBQJIBATGYAQC
gAQGgAQKwAQDIAQPAAQE&sclient=gws-wiz-serp (dostęp: 25.08.2023 r.)
Strona 10 z 39
jedynie klient [pisownia oryginalna – przypis własny]; (dowód: pismo Przedsiębiorcy
z 16 listopada 2021 r. wraz z załącznikami k. 111-143 akt post. adm.).
(17) Prezes Urzędu, mając uzasadnione przypuszczenia, że Przedsiębiorca wbrew
swojemu oświadczeniu stosuje jednak wzorce umowne, pismami z 28 stycznia
2022 r. oraz z 14 kwietnia 2022 r. zwrócił się do klientów spółki Woltex, których dane
adresowe pozyskał z FV udostępnionych przez Przedsiębiorcę, m.in. o przesłanie
kopii zawartych ze Spółką umów. W odpowiedzi na powyższe pisma konsumenci
przesłali do Urzędu siedem umów zawartych z Woltexem jako głównym wykonawcą,
pn. „UMOWA O DZIEŁO NA WYKONANIE ROBÓT BUDOWLANYCH Instalacja
Fotowoltaiczna … kWp” oraz jedną (z dnia 7 września 2021 r.), pn. „UMOWA
O DZIEŁO NA WYKONANIE ROBÓT BUDOWLANYCH Termomodernizacja dachu (…)”.
Obydwa wzorce zawierały zakwestionowane przez Prezesa Urzędu postanowienia
i różniły się tylko w kilku miejscach mających znaczenie redakcyjne, a nie
merytoryczne, dlatego też w dalszej części niniejszego postanowienia będą one
traktowane łącznie jako jeden wzorzec pod nazwą „Umowa o dzieło”. Ponadto
przesłano jeden egzemplarz Umowy o wykonanie. (Dowód: pocztowa lista nadawcza
z 28 stycznia 2022 r. oraz pisma konsumentów – wypełnione ankiety i przesłane kopie
umów, k. 151-178 akt post. adm.; pocztowa lista nadawcza z 14 kwietnia
2022 r. oraz pisma konsumentów – wypełnione ankiety i przesłane kopie umów,
k. 238-346 akt post. adm.).
(18) Na podstawie zebranego materiału dowodowego nie można stwierdzić, czy przesłana
przez Przedsiębiorcę wraz z pismem z dnia 27 września 2021 r. Umowa o wykonanie
była zawierana w oparciu o wzorzec czy też nie. Taką umowę miała podpisaną tylko
jedna konsumentka (na dziewięć osób, które przesłały do Urzędu kopie swoich umów
zawartych z Woltexem). Była to jednocześnie najstarsza z umów – została zawarta 23
marca 2021 r. Wszystkie pozostałe przekazane przez konsumentów umowy (z okresu
od 30 marca 2021 r. do 10 grudnia 2021 r.) to natomiast co do zasady te same
wzorce, które zostały przesłane do Urzędu przez PRK w Koninie, co pozwala
stwierdzić, że w przypadku Umowy o dzieło Przedsiębiorca stosował wzorzec.
(19) Wszystkie ww. umowy, zgodnie z oświadczeniami konsumentów przesłanymi do
Urzędu, zostały zawarte poza lokalem przedsiębiorstwa i zawierały m.in.
postanowienia umowne o następującej treści:

Zamawiający potwierdza ponadto, że przed zawarciem Umowy zapoznał się z jej
projektem oraz miał też możliwość zgłoszenia uwag i propozycji do projektu
Umowy. Treść tego projektu Zamawiający uznaje za jednoznaczną i zrozumiałą
dla Zamawiającego. W tych okolicznościach Zamawiający uznaje Umowę za
uzgodnioną z nim indywidualnie. (§ 1 ust. 2 Umowy o dzieło),
Zamawiający upoważnia Wykonawcę do podwyższenia umówionego
wynagrodzenia, jeżeli pomiędzy zawarciem Umowy, a jej wykonaniem
i wystawieniem faktury VAT nastąpi wzrost stawek podatku od towarów i usług
(VAT), na zasadach określonych w obowiązujących w Polsce przepisach w tej
mierze. O skorzystaniu z tego prawa Wykonawca powiadomi Zamawiającego na
piśmie – powyższe nie wymaga zmiany Umowy. (§ 2 ust. 4 Umowy o dzieło),
Zakończenie montażu i uruchomienie instalacji będzie potwierdzone pisemnym
protokołem. Zamawiający upoważnia Wykonawcę do samodzielnego sporządzenia
Strona 11 z 39
takiego protokołu i potwierdzenia w ten sposób prawidłowego wykonania Umowy,
jeżeli bez uzgodnienia z Wykonawcą Zamawiający nie przystąpi do odbioru we
wskazanym wcześniej pocztą elektroniczną (SMS) terminie. (§ 6 Umowy o dzieło),
W razie niemożności rozpoczęcia lub kontynuacji montażu przez Wykonawcę
z przyczyn zależnych od Zamawiającego, Wykonawca ma prawo do odstąpienia od
niezrealizowanej dotąd części Umowy, po bezskutecznym upływie dodatkowego 30
dniowego terminu wyznaczonego Zamawiającemu co najmniej pocztą
elektroniczna lub SMS. O skorzystaniu z prawa do odstąpienia Wykonawca
zawiadomi Zawiadamiającego listem poleconym wysłanym na adres podany
w Umowie. W razie nie odebrania pisma pomimo powtórnego awizowania uznaje
się, że skutek odstąpienia nastąpił po upływie 14 (czternastu) dni od pierwszego
awizowania pisma. W razie skorzystania przez Wykonawcę z umownego prawa
odstąpienia od Umowy Zamawiający zobowiązuje się zapłacić Wykonawcy karę
umowną stanowiąca równowartość 25% (dwudziestu pięciu procent) łącznego
wynagrodzenia brutto, uzgodnionego przez Strony w tej Umowie, płatną na
pierwsze pisemne wezwanie, w terminie do 7 (siedmiu) dni, przelewem na
wskazany w wezwaniu rachunek bankowy. Z prawa do odstąpienia od Umowy
w tym trybie Wykonawca może skorzystać do upływu 6 (sześciu) miesięcy od
uzgodnionego przez Strony terminu zakończenia montażu instalacji. (§ 8 ust. 2
Umowy o dzieło),
W razie rozwiązania Umowy (odstąpienia od Umowy) przez Zamawiającego
z przyczyn za które Wykonawca nie odpowiada, Zamawiający zobowiązuje się
zapłacić Wykonawcy karę umowną stanowiącą równowartość 25 % (dwudziestu
pięciu procent) łącznego wynagrodzenia brutto, uzgodnionego przez Strony w tej
Umowie, płatną na pierwsze pisemne wezwanie, w terminie do 7 (siedmiu) dni,
przelewem na wskazany w wezwaniu rachunek bankowy. Wykonawca ma prawo do
dochodzenia odszkodowania uzupełniającego, na zasadach ogólnych. (§ 8 ust. 3
Umowy o dzieło).
(20) Przedsiębiorca nie wskazał w jakim okresie stosowane były/są wzorce umowne,
w których zamieszczono przytoczone wyżej postanowienia. Kopie Umów o dzieło
znajdujące się w aktach postępowania administracyjnego zostały jednak zawarte
w okresie od 30 marca 2021 r. do 10 grudnia 2021 r. Na tej podstawie można
przyjąć, że był to minimalny okres, w którym wzorce zawierające kwestionowane
postanowienia były stosowane.
(21) W toku postępowania Prezes Urzędu ustalił ponadto (na podstawie oświadczenia
przekazanego przez Przedsiębiorcę), że spółka Woltex prowadząc działalność
gospodarczą nie skorzystała z umownego prawa do odstąpienia od niezrealizowanej
dotąd części umowy zawartej z konsumentem (zamawiającym) oraz obciążenia go
karą umowną, wobec niemożności rozpoczęcia lub kontynuacji montażu przez
wykonawcę z przyczyn zależnych od zamawiającego, po bezskutecznym upływie
dodatkowego 30-dniowego terminu wyznaczonego zamawiającemu co najmniej
pocztą elektroniczną lub SMS-em. Przedsiębiorca nie skorzystał również z umownego
prawa do obciążenia konsumenta (jako zamawiającego) karą umowną stanowiącą
równowartość 25% łącznego wynagrodzenia brutto, uzgodnionego przez strony w tej
umowie wobec rozwiązania umowy (odstąpienia od umowy) przez zamawiającego
Strona 12 z 39
z przyczyn za które wykonawca nie odpowiada (dowód: pismo Przedsiębiorcy z 13
lutego 2023 r. k. 388–389 akt post. adm.).
Prezes Urzędu zważył, co następuje:
I. NIEDOZWOLONE POSTANOWIENIA UMOWNE
Naruszenie interesu publicznego
(22) Stosownie do art. 1 ust. 1 u.o.k.k., ochrona interesów przedsiębiorców
i konsumentów podejmowana w ramach działań Prezesa Urzędu jest prowadzona
w interesie publicznym. Ingerencja Prezesa Urzędu ma na celu ochronę interesów
zbiorowości, a nie wprost poszczególnych, indywidualnych uczestników rynku.
Naruszenie interesu publicznego stanowi bezwzględny warunek uznania kompetencji
Prezesa Urzędu do rozstrzygnięcia określonej sprawy. Interes publiczny zostaje
naruszony wówczas, gdy działania przedsiębiorcy godzą w interesy ogólnospołeczne
i dotykają szerokiego kręgu uczestników rynku, zaburzając jego prawidłowe
funkcjonowanie.
(23) W opinii Prezesa Urzędu, rozpatrywana sprawa ma charakter publicznoprawny. Wiąże
się z ochroną praw potencjalnie nieograniczonej liczby konsumentów,
zainteresowanych oferowanymi przez Przedsiębiorcę usługami, którzy mogą być
dotknięci negatywnymi skutkami stosowania przez Woltex niedozwolonych
postanowień wzorców umów. Zakwestionowane działania Przedsiębiorcy nie dotyczą
więc interesów poszczególnych osób, których sprawy miałyby charakter jednostkowy,
indywidualny i nie dający się porównać z innymi, ale kręgu konsumentów, których
sytuacja jest identyczna i wynika z faktu posługiwania się przez Przedsiębiorcę
wzorcami umowy przy oferowaniu usług budowlanych.
(24) Należy jednocześnie podkreślić, że przepisy art. 3851
i art. 3853 k.c., które stanowią
materialną podstawę ingerencji Prezesa Urzędu w niniejszej sprawie, implementują
do prawa krajowego dyrektywę Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie
nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (Dz.U. UE. L.1993.95.29).
Interpretacji tych przepisów należy zatem dokonywać w odniesieniu do uregulowań
zawartych w dyrektywie. Zgodnie z preambułą dyrektywy, obowiązkiem państw
członkowskich jest zapewnienie, aby umowy zawierane z konsumentami nie
zawierały nieuczciwych warunków. Należy tym samym uznać, że ochrona interesu
publicznego w rozpatrywanej sprawie wyraża się także w konieczności
zagwarantowania, by we wzorcach umów wykorzystywanych przez przedsiębiorców
w relacjach z konsumentami nie występowały niedozwolone postanowienia umowne.
Naruszenie art. 23a ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów
(25) Art. 23a u.o.k.k. zakazuje stosowania we wzorcach umów zawieranych
z konsumentami niedozwolonych postanowień umownych, o których mowa w art.
3851
§ 1 k.c.
(26) Odwołanie się do stosowania we wzorcach umów niedozwolonych postanowień
umownych w rozumieniu art. 3851
§ 1 k.c. powoduje, że zrekonstruowanie treści
zakazu wynikającego z art. 23a wymaga sięgnięcia także do uregulowań
Strona 13 z 39
kodeksowych, odnoszących się do wzorców umów i postanowień niedozwolonych2
.
O ile bowiem art. 3851
§ 1 k.c. określa cywilnoprawne skutki zastosowania w umowie
niedozwolonego postanowienia umownego, o tyle art. 23a ww. ustawy ustanawia
publicznoprawny zakaz w tym zakresie.
(27) Zgodnie z art. 3851
§ 1 k.c., postanowienia umowy zawieranej z konsumentem
nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki
w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy
(niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających
główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały
sformułowane w sposób jednoznaczny.
(28) W świetle ww. przepisu, możliwość uznania postanowienia za niedozwolone
uzależniona jest od łącznego spełnienia trzech przesłanek formalnych,
tj. stwierdzenia, że:
i. postanowienie jest stosowane przez przedsiębiorcę wobec konsumentów,
ii. postanowienie nie określa głównych świadczeń stron chyba, że zostało
sformułowane w sposób niejednoznaczny,
iii. postanowienie nie zostało indywidualnie uzgodnione
oraz dwóch przesłanek merytorycznych, tj. stwierdzenia, że:
iv. postanowienie kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny
z dobrymi obyczajami,
v. postanowienie narusza w sposób rażący interesy konsumenta.
(29) Dla uznania danego postanowienia umowy za niedozwolone konieczne jest przy tym
łączne wystąpienie obydwu przesłanek merytorycznych, czyli sprzeczności z dobrymi
obyczajami oraz rażącego naruszenia interesów konsumenta. Z reguły rażące
naruszenie interesu konsumenta jest naruszeniem dobrych obyczajów, ale nie zawsze
zachowanie sprzeczne z dobrymi obyczajami rażąco narusza ten interes3
.
(30) Stosownie do art. 23b ust. 1 u.o.k.k., o uznaniu danego postanowienia za
niedozwolone orzeka Prezes Urzędu. Przepis ten przewiduje, że Prezes Urzędu
wydaje decyzję o uznaniu postanowienia wzorca umowy za niedozwolone
i zakazującą jego wykorzystywania, jeżeli stwierdzi naruszenie zakazu określonego
w art. 23a ustawy. W decyzji Prezes Urzędu przytacza treść postanowienia wzorca
umowy uznanego za niedozwolone. Zgodnie z art. 23d powołanej ustawy,
prawomocna decyzja o uznaniu postanowienia wzorca umowy za niedozwolone ma
skutek wobec przedsiębiorcy, co do którego stwierdzono stosowanie niedozwolonego
postanowienia umownego oraz wobec wszystkich konsumentów, którzy zawarli z nim
umowę na podstawie wzorca wskazanego w decyzji.
Ad i. Stosowanie postanowienia przez przedsiębiorcę
(31) Zakaz wyrażony w art. 23a u.o.k.k. adresowany jest wyłącznie do przedsiębiorcy.
Art. 4 pkt 1 ww. ustawy stanowi, że ilekroć w ustawie jest mowa o przedsiębiorcy,
rozumie się przez to przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca

2 Por. K. Pacuła [w:] Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów; art. 23a-23d i 99a-99f. Komentarz pod
red. K. Osajdy, 2018 r., wyd. 1, Legalis.
3 Por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 października 2010 r., sygn. akt I CSK 694/09.
Strona 14 z 39
2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2023 r. poz. 221 ze zm.). Art. 4 ust. 1 Prawa
przedsiębiorców za przedsiębiorcę uznaje osobę fizyczną, osobę prawną lub
jednostkę organizacyjną niebędącą osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje
zdolność prawną, wykonującą działalność gospodarczą.
(32) Jako że Woltex jest osobą prawną – spółką z ograniczoną odpowiedzialnością,
zarejestrowaną w Krajowym Rejestrze Sądowym pod numerem 0000879595, tym
samym jest przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów u.o.k.k., a jej działania
podlegają kontroli z punktu widzenia przepisów tej ustawy.
Ad ii. Główne świadczenia stron
(33) Podkreślenia wymaga, że za świadczenia główne uznaje się te, które zmierzają
bezpośrednio do osiągnięcia celu umowy, tj. bez których nie dochodzi do powstania
zobowiązania z danej umowy. W wyroku z dnia 8 czerwca 2004 r. (sygn. akt I CK
635/03) Sąd Najwyższy stwierdził, że pojęcie głównych świadczeń stron, o którym
mowa w art. 3851
§ 1 zd. 2 k.c., należy interpretować raczej wąsko, w nawiązaniu do
elementów przedmiotowo istotnych umowy. Zdaniem Sądu Najwyższego, przemawia
za tym treść tego przepisu, w którym ustawodawca posłużył się terminem
postanowienia określające główne świadczenia stron, a nie zwrotem dotyczące
takiego świadczenia, który ma szerszy zakres. Z drugiej strony, dla określenia pojęcia
głównego świadczenia stron nie ma przesądzającego znaczenia to, czy dane
świadczenie należy do essentialia negotii. Z tej przyczyny zasięg tego pojęcia musi
być zawsze ustalany in casu z uwzględnieniem wszystkich postanowień oraz celu
zawieranej umowy4
.
(34) Prezes Urzędu uznaje, że w przypadku umów zawieranych przez Przedsiębiorcę
z konsumentami głównymi świadczeniami stron są: zobowiązanie Przedsiębiorcy do
wykonania dzieła w postaci określonych prac instalatorskich i/lub remontowobudowlanych oraz zobowiązanie konsumenta do zapłaty wynagrodzenia za wykonane
przez Przedsiębiorcę dzieło.
(35) Zakwestionowane postanowienia nie określają głównych świadczeń stron, tj. nie
określają istoty zawieranej przez Woltex z konsumentami Umowy o dzieło.
(36) Postanowienie wskazane w punkcie I. 1. sentencji dotyczy kwestii związanych
z „indywidualnym” uzgadnianiem z klientami postanowień Umowy o dzieło.
(37) Postanowienie wskazane w punkcie I. 2. sentencji dotyczy zobowiązania konsumenta,
jakim jest zapłata wynagrodzenia, ale jedynie pośrednio, wskazuje ono bowiem, że
należne Przedsiębiorcy wynagrodzenie zostanie podwyższone w sytuacji wzrostu
stawek podatku od towarów i usług (VAT). Taka sytuacja może zaistnieć lub nie i co
do zasady stanowi wydarzenie o charakterze incydentalnym, nie można więc uznać,
że określa ono istotę danej umowy. Bez tego postanowienia treść Umowy o dzieło nie
zostałaby w sposób znaczący zmieniona i umowa nadal byłaby ważna.
(38) Postanowienie wskazane w punkcie I. 3. sentencji dotyczy przyznanego sobie przez
Przedsiębiorcę prawa do jednostronnego odbioru, w określonych okolicznościach,
wykonanego dzieła (uprawnienia do sporządzenia protokołu potwierdzającego
prawidłowe wykonanie umowy).

4 Por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 listopada 2012 r., sygn. akt I CSK 49/12 i orzecznictwo tam powołane.
Strona 15 z 39
(39) Postanowienia wskazane w punktach I. 4. i I. 5. dotyczą okoliczności, w których
jedna ze stron rozwiązuje umowę (odstępuje od umowy), z czym wiążą się określone
obowiązki w zakresie zapłaty przez konsumenta kar umownych.
(40) Uzasadnia to wniosek, że ww. postanowienia mogą podlegać ocenie z punktu
widzenia przesłanek określonych w art. 3851
§ 1 k.c.
Ad iii. Brak indywidualnego uzgodnienia
(41) Należy wskazać, że przepisy art. 3851
-3853
k.c. stanowią materialną podstawę
zarówno dla abstrakcyjnej kontroli postanowień wzorca umowy prowadzonej przez
Prezesa Urzędu (do dnia 16 kwietnia 2016 r. przez Sąd Ochrony Konkurencji
i Konsumentów; dalej: „SOKiK”), jak i dla kontroli incydentalnej, prowadzonej przez
sąd w sprawie o uznanie postanowień umowy za niedozwolone. Postępowania te mają
tę samą kodeksową podstawę materialną, jednak różny pozostaje przedmiot kontroli.
W pierwszym przypadku przedmiotem kontroli Prezesa Urzędu są postanowienia
wzorca umowy, w drugim – konkretne postanowienia umowy. Przyjmuje się
jednocześnie, że ustawodawca użył w art. 3851
§ 1 k.c. terminu postanowienia
umowy w znaczeniu potocznym (w imię postulatu zrozumiałości treści przepisu),
obejmując nim zarówno postanowienia umowy w ścisłym znaczeniu tego terminu
(czyli objęte konsensusem stron postanowienia czynności prawnej), jak
i postanowienia wzorców umownych, które nie są postanowieniami umowy w ścisłym
znaczeniu, ale także kształtują treść stosunku zobowiązaniowego5
.
(42) W postępowaniu w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone
Prezes Urzędu nie bada konkretnych stosunków umownych pomiędzy kontrahentami,
ale postanowienia wzorca i treść hipotetycznych stosunków, jakie mogą powstać
pomiędzy przedsiębiorcą a potencjalnym konsumentem na jego podstawie.
W konsekwencji, nie ma znaczenia, czy konkretna umowa była między stronami
negocjowana bądź, czy wzorzec był, czy też nie był zastosowany przy zawieraniu
konkretnej umowy. Kontrola Prezesa Urzędu ma charakter oceny ex ante i obejmuje
wzorzec, nie zaś konkretną umowę. Decydujące znaczenie ma fakt, że przedsiębiorca
wprowadził wzorzec do obrotu (Umowa o dzieło), występując do konsumentów
z ofertą zawarcia umowy w oparciu o jego postanowienia. Taka sytuacja zaistniała
w niniejszej sprawie, skoro Przedsiębiorca zawierał z konsumentami umowy zgodnie
z postanowieniami wzorca tej umowy. W ramach kontroli abstrakcyjnej przesłanka
braku indywidualnego uzgodnienia, o której mowa w art. 3851
§ 1 Kodeksu cywilnego,
nie ma znaczenia.
Ad iv. Sprzeczność z dobrymi obyczajami
(43) Jak wskazano powyżej, abstrakcyjna ocena abuzywności postanowienia wzorca
powinna uwzględniać dwie przesłanki merytoryczne wymienione w art. 3851
§ 1 k.c.:
sprzeczność z dobrymi obyczajami oraz rażące naruszenie interesów konsumenta,
które muszą być spełnione kumulatywnie.
(44) Dobre obyczaje są uznawane za reguły postępowania zgodne z etyką, moralnością
i aprobowanymi społecznie obyczajami. Istotą tego pojęcia jest szeroko rozumiany
szacunek dla drugiego człowieka. W stosunkach z konsumentami powinien on wyrażać

5 Por. np. wyroki: Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 21 października 2011r. sygn. akt VI ACa 618/11 i Sądu
Najwyższego z dnia 8 czerwca 2004 r. sygn. akt I CK 635/03.
Strona 16 z 39
się właściwym informowaniem o przysługujących uprawnieniach,
niewykorzystywaniem uprzywilejowanej pozycji profesjonalisty i rzetelnym
traktowaniem partnerów umów. Za sprzeczne z dobrymi obyczajami można uznać
działania zmierzające do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego
przekonania u konsumenta, a także wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności.
Chodzi więc o postępowanie, które potocznie jest rozumiane jako nieuczciwe,
nierzetelne, sprzeczne z akceptowanymi standardami działania6
.
(45) Dobre obyczaje są pozaprawnymi normami postępowania, którymi winni kierować się
przedsiębiorcy względem konsumentów. Ich treści nie da się określić w sposób
wyczerpujący, ponieważ kształtowane są przez postawy uwarunkowane zarówno
przyjmowanymi wartościami moralnymi, jak i celami ekonomicznymi i związanymi
z nimi praktykami życia gospodarczego. Oceniając postanowienie pod kątem tej
przesłanki Prezes Urzędu musi dokonać jej konkretyzacji, czyli wskazać, na czym
polega naruszenie dobrych obyczajów w tym postanowieniu.
(46) Przy ocenie nieuczciwego charakteru danego postanowienia pomocna może być
weryfikacja jego przyzwoitości, polegająca na zbadaniu, czy oceniane postanowienie
wzorca umowy jest sprzeczne z ogólnym wzorcem zachowań przedsiębiorców wobec
konsumentów. Ocena taka wymaga także ustalenia, jak wyglądałyby prawa lub
obowiązki konsumenta w braku takiej klauzuli. Jeżeli konsument byłby w lepszej
sytuacji na podstawie ogólnych przepisów, gdyby konkretnego postanowienia wzorca
nie było, należy przyjąć, że ma ono charakter nieuczciwy7
.
Ad v. Rażące naruszenie interesów konsumenta
(47) Druga z przesłanek merytorycznych wymienionych w art. 3851
§ 1 k.c. odnosi się do
rażącego, tj. doniosłego, znaczącego naruszenia interesów konsumenta. Kwestii
rażącego naruszenia interesów konsumenta nie można sprowadzać do kategorii czysto
ekonomicznej, rachunkowej, a więc porównania pieniężnej wartości świadczeń.
Określenie rażąco należy odnieść do znacznego odbiegania przyjętego uregulowania
od zasad uczciwego (słusznego) wyważenia praw i obowiązków. Za tego typu zasady
konstruujące modelowe (optymalne) ukształtowanie praw i obowiązków umownych
stron traktowane są przepisy ustawowe o charakterze dyspozytywnym. Stąd też nie
jest możliwe ustalenie pewnych ogólnych kryteriów, których spełnienie w każdej
sytuacji automatycznie prowadzić będzie do uznania, że interesy danego konsumenta
zostały rażąco naruszone. Oznacza to, że ocena, czy postanowienia zawartej umowy
rażąco naruszają interesy konsumenta, powinna być dokonywana in concreto, przy
uwzględnieniu całokształtu okoliczności danego przypadku.
(48) Pojęcie interesy konsumenta należy przy tym rozumieć szeroko, nie tylko jako
niekorzystne ukształtowanie jego sytuacji ekonomicznej. Należy tu uwzględnić także
takie aspekty, jak: niewygoda organizacyjna, strata czasu, nierzetelne traktowanie,
naruszenie prywatności konsumenta, czy inne uciążliwości, jakie mogłyby powstać na
skutek wprowadzenia do zawartej umowy ocenianego postanowienia. Przy określaniu
stopnia naruszenia interesów konsumenta należy z kolei stosować nie tylko kryteria

6 Por. wyroki SOKiK z dnia: 23 lutego 2006 r. sygn. akt XVII AmA 118/04, 14 grudnia 2006 r. sygn. akt XVII AmC
152/05 i 4 września 2012 r. sygn. akt XVII AmC 5500/11; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2004 r.
sygn. akt I CK 635/03.
7 Por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 19 marca 2007 r. sygn. akt III SK 21/06, 11 października 2007 r. sygn.
akt III SK 19/07 i 29 sierpnia 2013 r. sygn. I CSK 660/12.
Strona 17 z 39
obiektywne (np. wielkość poniesionych czy grożących strat), lecz również względy
subiektywne związane bądź to z przedsiębiorcą bądź z konsumentami. Konieczne jest
zbadanie, jaki jest zakres grożących potencjalnemu konsumentowi strat lub
niedogodności8
.
(49) Dokonując wykładni art. 3851
§ 1 Kodeksu cywilnego, Sąd Najwyższy w wyroku z dnia
13 lipca 2005 r. (sygn. akt I CK 832/04) stwierdził, że rażące naruszenie interesów
konsumenta oznacza nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków na jego
niekorzyść w określonym stosunku obligacyjnym, natomiast działanie wbrew dobrym
obyczajom w zakresie kształtowania treści takiego stosunku obligacyjnego wyraża się
w tworzeniu przez partnera konsumenta takich klauzul umownych, które godzą
w równowagę kontraktową tego stosunku. Sąd Najwyższy podkreślił jednocześnie, że
obie wskazane w tym przepisie formuły prawne służą ocenie tego, czy standardowe
klauzule umowne zawarte we wzorcu umownym przekraczają zakreślone przez
ustawodawcę granice rzetelności kontraktowej twórcy wzorca w zakresie
kształtowania praw i obowiązków stron konsumenckiego stosunku obligacyjnego.
Ocena postanowień wzorca umowy stosowanych przez Przedsiębiorcę
(50) Postanowienie wskazane w punkcie I. 1. sentencji niniejszej decyzji o treści:
Zamawiający potwierdza ponadto, że przed zawarciem Umowy zapoznał się z jej
projektem oraz miał też możliwość zgłoszenia uwag i propozycji do projektu Umowy.
Treść tego projektu Zamawiający uznaje za jednoznaczną i zrozumiałą dla
Zamawiającego. W tych okolicznościach Zamawiający uznaje Umowę za uzgodnioną
z nim indywidualnie – dotyczy kwestii związanych z „indywidualnym” uzgadnianiem
z klientami postanowień Umowy o dzieło.
(51) Sprzeczność z dobrymi obyczajami tego postanowienia przejawia się w naruszeniu
przez Przedsiębiorcę zasady rzetelnego traktowania kontrahentów i wykorzystania
pozycji profesjonalisty przy formułowaniu postanowień umownych. Dobre obyczaje
pozostają klauzulą generalną, która podlega konkretyzacji na okoliczność danego
stanu faktycznego. Zgodnie z poglądem doktryny9
, sprzeczne z dobrymi obyczajami
są działania, które zmierzają do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania
błędnego przekonania u klienta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności, czyli
takie działanie, które potocznie określone jest jako nieuczciwe, nierzetelne,
odbiegające in minus od przyjętych standardów postępowania.
(52) Postanowienie zawarte w § 1 ust. 2 Umowy o dzieło może być rozumiane przez
konsumenta – stronę umowy, jako rezygnacja z ochrony przysługującej mu na
podstawie przepisu art. 3851
k.c. W konsekwencji może powodować ono u klienta
błędne przekonanie co do zakresu przysługujących mu praw. Konsument, jako słabszy
uczestnik rynku, może nie wiedzieć, jakie skutki prawne w sferze jego interesów
wywołują poszczególne postanowienia wzorca umowy oraz że może negocjować
postanowienia wzorca umowy. Poprzez umieszczenie we wzorcu umowy
kwestionowanego postanowienia, spółka Woltex stawia siebie w korzystniejszej
pozycji, ponieważ przerzuca na konsumenta obowiązek udowodnienia, że

8 Por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2004 r., sygn. akt I CK 635/03; wyrok SOKiK z dnia 26 maja
2015 r., sygn. akt XVII AmC 2615/14.
9 K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2002 r., str. 804.
Strona 18 z 39
postanowienia wzorca umowy nie były uzgodnione indywidualnie oraz że propozycje
strony sprzedającej nie zostały przyjęte bez uwag.
(53) Ponadto przedmiotowe postanowienie zawarte w umowie podpisanej przez
konsumenta może stanowić w przyszłości dowód, że strony umowy negocjowały
indywidualnie jej postanowienia, choć faktycznie tak nie było. Wprowadzenie przez
przedsiębiorcę do umowy takiego postanowienia prowadzi zatem do niekorzystnego
ukształtowania sytuacji konsumenta poprzez wykorzystanie uprzywilejowanej pozycji
silniejszego uczestnika rynku i przez to może naruszać dobre obyczaje.
(54) Co więcej, w konsekwencji wprowadzenia przez spółkę Woltex do umów zawieranych
z konsumentami zaskarżonego postanowienia, konsument może zostać całkowicie
pozbawiony ochrony przyznanej mu przez ustawodawcę i w ten sposób mogą zostać
rażąco naruszone jego interesy. Przedsiębiorca wprowadza bowiem fikcję, iż
postanowienia zawarte we wzorcu zostały uzgodnione indywidualnie, choć wiadomo,
że tak nie było, albowiem umowę zawarto z wykorzystaniem wzorca.
(55) Łatwo przewidzieć, iż z uwagi na postanowienie zawarte w § 1 ust. 2 Umowy o dzieło
przedsiębiorca będzie się w przyszłości powoływał, że umowa była indywidualnie
negocjowana. Zgodnie z art. 3851
§ 4 k.c. ciężar dowodu, że postanowienie zostało
uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje. Postanowienie
z którego treści wynika, że treść umowy była indywidualnie negocjowana, stanowić
może więc dowód utrudniający konsumentowi dochodzenie jego praw. Taka sytuacja
nie miałaby miejsca, gdyby tego postanowienia w umowie nie było. Mając na uwadze
powyższe, w ocenie Prezesa Urzędu, stosując tzw. test przyzwoitości uznać należy,
że sytuacja konsumenta, w przypadku braku kwestionowanej klauzuli w umowie
byłaby lepsza.
(56) Tym samym przedmiotowe postanowienie nie uwzględnia i nie zabezpiecza interesu
konsumenta, jako słabszej strony umowy. Prowadzi w konsekwencji do
ukształtowania stosunku zobowiązaniowego w sposób nierównorzędny i rażąco
niekorzystny dla konsumenta, może bowiem pozbawiać go ochrony przyznanej mu
przez ustawodawcę, a przewidzianej w przepisach art. 3851 k.c. i następnych. Zatem,
gdyby nie zaskarżone postanowienie, konsument byłby w lepszej sytuacji, wobec
czego należy przyjąć, że ma ono charakter nieuczciwy10
.
(57) Mając na względzie powyższe, Prezes Urzędu uznał, że ww. postanowienie stanowi
niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniu art. 3851
§ 1 k.c. Uznając to
postanowienie za niedozwolone, zgodnie z art. 23b ust. 1 u.o.k.k., Prezes Urzędu
zakazał Przedsiębiorcy jego wykorzystywania.
(58) Postanowienie wskazane w punkcie I. 2. sentencji niniejszej decyzji o treści:
Zamawiający upoważnia Wykonawcę do podwyższenia umówionego wynagrodzenia,
jeżeli pomiędzy zawarciem Umowy, a jej wykonaniem i wystawieniem faktury VAT
nastąpi wzrost stawek podatku od towarów i usług (VAT), na zasadach określonych
w obowiązujących w Polsce przepisach w tej mierze. O skorzystaniu z tego prawa
Wykonawca powiadomi Zamawiającego na piśmie – powyższe nie wymaga zmiany

10 Por. wyrok SOKiK z dnia 14 sierpnia 2012 r. sygn. akt XVII AmC 357/11, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19
marca 2007 r. sygn. akt III SK 23/06 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 października 2007 r., sygn. akt III
SK 19/07.
Strona 19 z 39
Umowy – stanowi klauzulę modyfikacyjną i zabezpiecza tylko interesy przedsiębiorcy
umożliwiając mu jednostronną zmianę (podwyższenie) umówionego uprzednio
z konsumentem wynagrodzenia.
(59) Przedsiębiorca przyznając sobie prawo do podwyższenia umówionego wynagrodzenia
w sytuacji, kiedy następuje wzrost stawek podatku od towarów i usług (VAT),
pozostawia konsumenta w nieświadomości dotyczącej tego, ile będzie ostatecznie
wynosiło jego zobowiązanie względem przedsiębiorcy z tytułu wykonania dzieła.
Podwyżka może wynieść tyle procent o ile podniesiono kwotę podatku, ale równie
dobrze może być wyższa. Jednocześnie przedsiębiorca nie przyznaje konsumentowi
w takiej sytuacji prawa do odstąpienia od umowy i przez to wymusza akceptację
podwyżki. W ocenie Prezesa Urzędu takie działanie ze strony przedsiębiorcy może
stanowić nadużycie wobec słabszego uczestnika rynku i prowadzić do pogorszenia
sytuacji konsumenta. Z tego też względu klauzula zawarta w § 2 ust. 4 Umowy
o dzieło narusza dobre obyczaje. Przedsiębiorca stosując tę klauzulę narusza zasadę
rzetelnego traktowania kontrahentów poprzez wykorzystanie pozycji profesjonalisty
oraz przewagi w relacjach gospodarczych z konsumentami przy formułowaniu
postanowień umownych. Naruszona zostaje ponadto zwyczajowa zasada uczciwego
postępowania, zgodnie z którą przedsiębiorca umawiając się z klientem na określoną
cenę jej wysokości, co do zasady już nie zmienia (na pewno zaś jej nie podwyższa).
(60) Elementem istotnym każdej umowy o dzieło jest określone wynagrodzenie jako
ekwiwalent pieniężny za wykonaną usługę. Każdorazowo wynagrodzenie powinno być
określone w sposób jednoznaczny, tj. tak, aby konsument miał pełną świadomość
jego wysokości, jak również tego czy, i ewentualnie w jakich warunkach oraz o ile,
może ono wzrosnąć.
(61) Sformułowanie postanowienia umowy w taki sposób, że w sytuacji zmiany wysokości
stawki podatku VAT przedsiębiorca zostaje upoważniony do dowolnej zmiany
wysokości wynagrodzenia za wykonane dzieło, prowadzi do rażącego naruszenia
interesów konsumentów. Nietrudno bowiem wyobrazić sobie sytuację w której
umówione wynagrodzenie zostaje w podniesione nawet o kilkadziesiąt procent.
W takiej sytuacji zabezpieczony zostaje tylko i wyłącznie interes przedsiębiorcy,
w szczególności wobec faktu, że kwestionowane postanowienie nie przewiduje
obniżenia wynagrodzenia w sytuacji obniżenia stawki VAT, a jedynie jego
podwyższenie.
(62) Co więcej, w sytuacji w której zaskarżone postanowienie przewiduje możliwość
podwyższenia ceny bez przyznania konsumentowi z tego tytułu prawa do odstąpienia
od umowy, wyczerpuje ono treść klauzuli przewidzianej w art. 3853 pkt 20 k.c., co
przesądza o jej abuzywności.
(63) Mając na względzie powyższe, Prezes Urzędu uznał, że ww. postanowienie stanowi
niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniu art. 3851
§ 1 k.c. Uznając to
postanowienie za niedozwolone, zgodnie z art. 23b ust. 1 u.o.k.k., Prezes Urzędu
zakazał Przedsiębiorcy jego wykorzystywania.
(64) Postanowienie wskazane w punkcie I. 3. sentencji niniejszej decyzji o treści:
Zakończenie montażu i uruchomienie instalacji będzie potwierdzone pisemnym
protokołem. Zamawiający upoważnia Wykonawcę do samodzielnego sporządzenia
Strona 20 z 39
takiego protokołu i potwierdzenia w ten sposób prawidłowego wykonania Umowy,
jeżeli bez uzgodnienia z Wykonawcą Zamawiający nie przystąpi do odbioru we
wskazanym wcześniej pocztą elektroniczną (SMS) terminie – dotyczy przyznanego
sobie przez Przedsiębiorcę prawa do jednostronnego odbioru, w określonych
okolicznościach, wykonanego dzieła (uprawnienia do sporządzenia protokołu
potwierdzającego prawidłowe wykonanie umowy).
(65) Wyznaczenie przez Przedsiębiorcę terminu, w którym nastąpi zakończenie montażu
oraz uruchomienie instalacji tylko poprzez jednokrotne wysłanie krótkiej wiadomości
tekstowej, stanowi w ocenie Prezesa Urzędu działanie, które nie czyni zadość
obowiązkom w zakresie kontaktów z klientami w tak ważnej kwestii. Idzie tutaj nie
tyle o formę SMS-a jako taką, ale o to, że SMS jest wysyłany tylko jeden raz. Zwrócić
należy uwagę, że wiadomość SMS może zostać przez konsumenta przeoczona lub
automatycznie oznaczona jako SPAM i przez to nieprzeczytana. Wyznaczony przez
Przedsiębiorcę termin może być także zbyt krótki, może być wyznaczony na dzień
ustawowo wolny od pracy, ustalony bez uzgodnienia tego uprzednio z konsumentem,
itp. Taki sposób sformułowania ww. postanowienia umownego może zatem prowadzić
do tego, że konsument nie ze swojej winy nie przystąpi do odbioru
dzieła. Samodzielne sporządzenie przez wykonawcę protokołu odbioru dzieła ma zaś
doniosłe dla konsumenta konsekwencje w postaci utraty prawa do zgłoszenia
ewentualnych zastrzeżeń w zakresie prawidłowego wykonania umowy.
(66) W ocenie Prezesa Urzędu takie działanie ze strony Przedsiębiorcy stanowi naruszenie
dobrych obyczajów, albowiem stawia konsumenta w gorszej sytuacji, niż spółkę
Woltex [to ona jednostronnie zawiadamia klienta (w wybranej przez siebie formie)
o terminie odbioru dzieła]. Przedsiębiorca stosując tę klauzulę narusza zasadę
rzetelnego traktowania kontrahentów poprzez wykorzystanie pozycji profesjonalisty
oraz przewagi w relacjach gospodarczych z konsumentami przy formułowaniu
postanowień umownych. Naruszona zostaje ponadto zwyczajowa zasada uczciwego
postępowania, zgodnie z którą przedsiębiorca sprzedając towar, świadcząc usługę
czy wykonując dzieło dokłada należytych starań, aby uwzględnić opinię/ocenę
klienta dotyczącą produktu lub usługi za które ten płaci. Wobec powyższego
kwestionowane postanowienie wzorca umowy uznać należy za klauzulę niedozwoloną
w świetle art. 3851
§ 1 k.c. oraz art. 3853 pkt 2 k.c., albowiem w pewnych
okolicznościach wyłącza ono (lub istotnie ogranicza) odpowiedzialność przedsiębiorcy
względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania.
(67) Samodzielne sporządzenie przez przedsiębiorcę protokołu odbioru dzieła wiąże się
z obowiązkiem zapłaty żądanej przez kontrahenta ceny za wykonane dzieło, bez
możliwości weryfikacji przez konsumenta prawidłowości sporządzenia protokołu, co
niewątpliwie może zostać uznane za rażące naruszenie interesów konsumenta.
Postanowienie § 6 wzorca zmierza zatem do wzbudzenia u konsumenta przekonania
o wyłączeniu odpowiedzialności spółki za niewykonanie lub nienależyte wykonanie
zobowiązania, szczególnie w sytuacji, gdy Przedsiębiorca odmawiając konsumentowi
możliwości reklamowania wad wykonanej instalacji (lub innego rodzaju robót
budowlanych) sam dokona odbioru dzieła11
.

11 Podobnie wyrok Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 26 stycznia 2012 r. sygn. akt XVII AmC
3233/10.
Strona 21 z 39
(68) Mając na względzie powyższe, Prezes Urzędu uznał, że ww. postanowienie stanowi
niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniu art. 3851
§ 1 k.c. Uznając to
postanowienie za niedozwolone, zgodnie z art. 23b ust. 1 u.o.k.k., Prezes Urzędu
zakazał Przedsiębiorcy jego wykorzystywania.
(69) Postanowienie wskazane w punkcie I. 4. sentencji niniejszej decyzji o treści:
W razie niemożności rozpoczęcia lub kontynuacji montażu przez Wykonawcę
z przyczyn zależnych od Zamawiającego, Wykonawca ma prawo do odstąpienia od
niezrealizowanej dotąd części Umowy, po bezskutecznym upływie dodatkowego 30
dniowego terminu wyznaczonego Zamawiającemu co najmniej pocztą elektroniczna
lub SMS. O skorzystaniu z prawa do odstąpienia Wykonawca zawiadomi
Zawiadamiającego listem poleconym wysłanym na adres podany w Umowie. W razie
nie odebrania pisma pomimo powtórnego awizowania uznaje się, że skutek
odstąpienia nastąpił po upływie 14 (czternastu) dni od pierwszego awizowania
pisma. W razie skorzystania przez Wykonawcę z umownego prawa odstąpienia od
Umowy Zamawiający zobowiązuje się zapłacić Wykonawcy karę umowną stanowiąca
równowartość 25% (dwudziestu pięciu procent) łącznego wynagrodzenia brutto,
uzgodnionego przez Strony w tej Umowie, płatną na pierwsze pisemne wezwanie,
w terminie do 7 (siedmiu) dni, przelewem na wskazany w wezwaniu rachunek
bankowy. Z prawa do odstąpienia od Umowy w tym trybie Wykonawca może
skorzystać do upływu 6 (sześciu) miesięcy od uzgodnionego przez Strony terminu
zakończenia montażu instalacji. – dotyczy obowiązku zapłaty przez konsumenta
rażąco wygórowanej kary umownej w sytuacji w której następuje rozwiązanie umowy
(odstąpienie) przez Przedsiębiorcę z przyczyn, za które odpowiada konsument, tj.
z powodu niemożności rozpoczęcia lub kontynuacji montażu przez Przedsiębiorcę.
(70) W ocenie Prezesa Urzędu tak sformułowane postanowienie umowne jest sprzeczne
z dobrymi obyczajami. Kara umowna w nim wskazana jest bowiem po pierwsze
rażąco wysoka, a po drugie może zostać nałożona na konsumenta nawet na
końcowym etapie realizacji dzieła. Przy założeniu zaś, że zapłata za dzieło została w
znacznym stopniu lub w całości już uregulowana, pokrzywdzenie konsumenta byłoby
w takim przypadku spotęgowane. Kiedy przedsiębiorca zastrzega sobie w umowie, że
w razie niemożności rozpoczęcia lub kontynuacji montażu z przyczyn zależnych od
zamawiającego ma on prawo do odstąpienia od niezrealizowanej dotąd części umowy
i otrzymania z tego tytułu od konsumenta kary umownej stanowiącej równowartość
25% łącznego wynagrodzenia brutto ustalonego przez strony (bez względu na to jaka
część umowy została/nie została dotąd zrealizowana), postanowienie takie należy
ocenić jako nieuczciwe i wykorzystujące uprzywilejowaną pozycję silniejszego
uczestnika rynku, a przez to naruszające dobre obyczaje.
(71) Przedsiębiorca stosując tę klauzulę narusza zasadę rzetelnego traktowania
kontrahentów poprzez wykorzystanie pozycji profesjonalisty oraz przewagi
w relacjach gospodarczych z konsumentami przy formułowaniu postanowień
umownych. Naruszona zostaje ponadto zwyczajowa zasada uczciwego postępowania,
zgodnie z którą kara umowna nie powinna być rażąco wysoka. Owszem, dopuszczalne
jest, aby była ona dla stron umowy odczuwalna, nie powinna być jednak krzywdząca.
(72) W ocenie Prezesa Urzędu niedopuszczalne jest również stosowanie fikcji doręczenia
w przypadku jednokrotnego wysłania przez wykonawcę odstąpienia od umowy
Strona 22 z 39
w formie listu poleconego. Doręczenie listu może przypaść na okres urlopowy, awizo
może zostać zagubione lub listonosz w ogóle może nie zostawić go w skrzynce,
dlatego też fikcja doręczenia, co do zasady zastrzeżona dla doręczeń pism sądowych
i urzędowych, powinna być stosowana tylko w wyjątkowych okolicznościach.
Przedsiębiorca powinien dołożyć wszelkich starań, aby konsument z treścią jego
oświadczenia mógł się zapoznać, w przeciwnym przypadku takie sformułowanie
postanowienia wzorca umowy może naruszać równowagę kontraktową stron i stawiać
konsumenta w gorszej sytuacji.
(73) Na podstawie kopii umów przekazanych przez konsumentów ustalono, że średnia
wartość łącznej ceny/wynagrodzenia dla Woltexu wynosiła [informacja prawnie
chroniona] zł za zlecenie12
. W odniesieniu zaś do postanowień wzorca określających
karę umowną za odstąpienie na 25% łącznego wynagrodzenia brutto uzgodnionego
przez strony w mowie ustalono, że średnia kara umowna dla konsumentów wynosi
[informacja prawnie chroniona] zł. Jest to przykład reprezentatywny dla grupy umów
będących w posiadaniu Prezesa Urzędu, niemniej jednak uznać należy, że bez
względu na wartość każdego pojedynczego zlecenia, kwota kary umownej dla
konsumenta stanowiąca 25% łącznego wynagrodzenia brutto uzgodnionego przez
strony w umowie, jest kwotą rażąco wysoką względem wartości zobowiązania.
(74) Postanowienia te naruszają zatem dyspozycję art. 3853 pkt 17 k.c. Stosownie do
treści tegoż przepisu, w razie wątpliwości uważa się, że niedozwolonymi
postanowieniami umownymi są w szczególności te, które nakładają wyłącznie na
konsumenta, który nie wykonał zobowiązania lub odstąpił od umowy, obowiązek
zapłaty rażąco wygórowanej kary umownej lub odstępnego.
(75) Woltex zastrzegł co prawda, że w razie rozwiązania Umowy o dzieło (odstąpienia od
umowy) przez wykonawcę z przyczyn, za które zamawiający nie odpowiada,
zobowiązuje się on zapłacić klientowi karę umowną w wysokości do 25% łącznego
wynagrodzenia brutto uzgodnionego przez strony, jednakowoż warunkiem zapłaty tej
kary byłoby przedstawienie przez klienta dokumentów potwierdzających wysokość
poniesionych strat (§ 8 ust. 4 Umowy o dzieło). Oznacza to de facto, że kara, którą
musiałby zapłacić wykonawca (Woltex) może mieć wyłącznie charakter
odszkodowawczy.
(76) Co więcej, rozwiązanie takie wprowadza w relacjach konsument-przedsiębiorca brak
symetrii, albowiem stawia słabszego uczestnika rynku w gorszej sytuacji. Konsument
postanowieniami zawartymi w § 8 ust. 2 Umowy o dzieło zostaje zobowiązany do
zapłaty kar umownych bez względu na to czy przedsiębiorca jest w stanie
przedstawić dokumenty potwierdzające poniesione straty czy nie (pomimo tego, że
taki obowiązek zostaje nałożony na konsumenta, gdyby sam chciał dochodzić od
wykonawcy kary umownej). Wskazana zaś powyżej, niczym nieuzasadniona asymetria

12 Wysokość łącznej ceny/wynagrodzenia wykonawcy: umowa z dnia 30.03.2021 r. – [informacja prawnie
chroniona] zł (wysokość wynagrodzenia została w umowie jednostronnie podwyższona przez Przedsiębiorcę);
umowa z dnia 15.05.2021 r. – [informacja prawnie chroniona] zł; umowa z dnia 17.06.2021 r. – [informacja
prawnie chroniona] zł; umowa z dnia 06.07.2021 r. – [informacja prawnie chroniona] zł; umowa z dnia
07.09.2021 r. – [informacja prawnie chroniona] zł; umowa z dnia 21.09.2021 r. – [informacja prawnie
chroniona] zł; umowa z dnia 08.10.2021 r. – [informacja prawnie chroniona] zł; umowa z dnia 10.12.2021 r. –
[informacja prawnie chroniona] zł.
Strona 23 z 39
praw i obowiązków, stanowi o niedozwolonym charakterze kwestionowanych przez
Prezesa Urzędu klauzul umownych.
(77) Należy podkreślić, że przedsiębiorca może zastrzec w umowie, że w przypadku
niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez konsumenta będzie
on zobowiązany do zapłaty kary umownej. W przypadku bowiem rozwiązania umowy
z winy konsumenta (bądź rezygnacji z usług przed wygaśnięciem umowy),
przedsiębiorca ma prawo do kompensaty poniesionych strat, np. kosztu zakupu
materiałów potrzebnych do realizacji usługi. Warunkiem jest jednak, aby kwota ta
w umowach zawieranych z konsumentami nie była rażąco wygórowana i pozostawała
we współmiernej wysokości do ponoszonej zwykle szkody.
(78) Zdaniem Prezesa Urzędu, kara umowna, jaką ma zapłacić w niniejszym przypadku
spółce Woltex konsument, jest rażąco wygórowana, a przez to zakwestionowana
klauzula ma wobec niego charakter represyjny. Skutkiem klauzuli wprowadzającej
tak wysoką karę umowną konsument, który nie chce kontynuować współpracy
z Przedsiębiorcą (np. z powodu nieprawidłowej realizacji usługi, opóźnień
w realizacji zlecenia lub innych przyczyn), będzie zobowiązany do zapłaty kary
umownej w wysokości 25% wartości umówionego wynagrodzenia brutto, co może
czynić decyzję o wcześniejszym zakończeniu współpracy ze spółką Woltex
nieracjonalną ekonomicznie.
(79) Mając na względzie powyższe, Prezes Urzędu uznał, że ww. postanowienie stanowi
niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniu art. 3851
§ 1 k.c. Uznając to
postanowienie za niedozwolone, zgodnie z art. 23b ust. 1 u.o.k.k., Prezes Urzędu
zakazał Przedsiębiorcy wykorzystywania go.
(80) Postanowienie wskazane w punkcie I. 5. sentencji niniejszej decyzji o treści:
W razie rozwiązania Umowy (odstąpienia od Umowy) przez Zamawiającego
z przyczyn za które Wykonawca nie odpowiada, Zamawiający zobowiązuje się
zapłacić Wykonawcy karę umowną stanowiącą równowartość 25 % (dwudziestu pięciu
procent) łącznego wynagrodzenia brutto, uzgodnionego przez Strony w tej Umowie,
płatną na pierwsze pisemne wezwanie, w terminie do 7 (siedmiu) dni, przelewem na
wskazany w wezwaniu rachunek bankowy. Wykonawca ma prawo do dochodzenia
odszkodowania uzupełniającego, na zasadach ogólnych. – dotyczy obowiązku zapłaty
przez konsumenta rażąco wygórowanej kary umownej w sytuacji w której następuje
rozwiązanie umowy (odstąpienie) przez konsumenta z przyczyn, za które
Przedsiębiorca nie odpowiada.
(81) W ocenie Prezesa Urzędu tak sformułowane postanowienie umowne jest sprzeczne
z dobrymi obyczajami, albowiem jego celem nie jest rekompensata rzeczywistej
straty poniesionej przez Przedsiębiorcę, ale przywiązanie konsumenta do podpisanej
umowy i zastraszenie go rażąco wysoką karą umowną. W sytuacji, w której
konsument chciałby wypowiedzieć umowę jeszcze przed rozpoczęciem montażu, np.
z powodu utraty zaufania do wykonawcy ze względu na wielokrotnie przekładany
termin rozpoczęcia montażu, lub już po jego rozpoczęciu, np. ze względu na
zagrażające bezpieczeństwu zachowanie wykonawcy i jego pracowników, byłoby to
dla konsumenta nieracjonalne ekonomicznie. Takie działanie ocenić należy jako
nieuczciwe i wykorzystujące uprzywilejowaną pozycję silniejszego uczestnika rynku,
a przez to naruszające dobre obyczaje.
Strona 24 z 39
(82) Przedsiębiorca stosując tę klauzulę narusza zasadę rzetelnego traktowania
kontrahentów poprzez wykorzystanie pozycji profesjonalisty oraz przewagi
w relacjach gospodarczych z konsumentami przy formułowaniu postanowień
umownych. Naruszona zostaje ponadto zwyczajowa zasada uczciwego postępowania,
zgodnie z którą kara umowna nie powinna być rażąco wysoka. Owszem, dopuszczalne
jest, aby była ona dla stron umowy odczuwalna, nie powinna być jednak krzywdząca.
(83) Na podstawie kopii umów przekazanych przez konsumentów ustalono, że średnia
wartość łącznej ceny/wynagrodzenia dla Woltexu wynosiła [informacja prawnie
chroniona] zł za zlecenie13. W odniesieniu zaś do postanowień wzorca określających
karę umowną za odstąpienie na 25% łącznego wynagrodzenia brutto uzgodnionego
przez strony w mowie ustalono, że średnia kara umowna dla konsumentów wynosi
[informacja prawnie chroniona] zł. Jest to przykład reprezentatywny dla grupy umów
będących w posiadaniu Prezesa Urzędu, niemniej jednak uznać należy, że bez
względu na wartość każdego pojedynczego zlecenia, kwota kary umownej dla
konsumenta stanowiąca 25% łącznego wynagrodzenia brutto uzgodnionego przez
strony w umowie, jest kwotą rażąco wysoką względem wartości zobowiązania.
(84) Postanowienia te naruszają zatem dyspozycję art. 3853 pkt 17 k.c. Stosownie do
treści tegoż przepisu, w razie wątpliwości uważa się, że niedozwolonymi
postanowieniami umownymi są w szczególności te, które nakładają wyłącznie na
konsumenta, który nie wykonał zobowiązania lub odstąpił od umowy, obowiązek
zapłaty rażąco wygórowanej kary umownej lub odstępnego.
(85) Woltex zastrzegł co prawda, że w razie rozwiązania Umowy o dzieło (odstąpienia od
umowy) przez wykonawcę z przyczyn, za które zamawiający nie odpowiada,
zobowiązuje się on zapłacić klientowi karę umowną w wysokości do 25% łącznego
wynagrodzenia brutto uzgodnionego przez strony, jednakowoż warunkiem zapłaty tej
kary byłoby przedstawienie przez klienta dokumentów potwierdzających wysokość
poniesionych strat (§ 8 ust. 4 Umowy o dzieło). Oznacza to de facto, że kara, którą
musiałby zapłacić wykonawca (Woltex) może mieć wyłącznie charakter
odszkodowawczy.
(86) Co więcej, rozwiązanie takie wprowadza w relacjach konsument-przedsiębiorca
skrajny brak symetrii, albowiem stawia słabszego uczestnika rynku w gorszej
sytuacji. Konsument postanowieniem zawartym w § 8 ust. 3 Umowy o dzieło zostaje
zobowiązany do zapłaty kar umownych bez względu na to czy Przedsiębiorca jest
w stanie przedstawić dokumenty potwierdzające poniesione straty czy nie (pomimo
tego, że taki obowiązek zostaje nałożony na konsumenta, gdyby sam chciał dochodzić
od wykonawcy kary umownej). Zgodnie zaś z przyznanym sobie przez Woltex
uprawnieniem, na podstawie § 8 ust. 3 Umowy o dzieło, wykonawca ma prawo do
dochodzenia odszkodowania uzupełniającego na zasadach ogólnych. Przedsiębiorca
związał zatem konsumentów podwójnie – nie tylko rażąco wysoką karą umowną

13 Wysokość łącznej ceny/wynagrodzenia wykonawcy: umowa z dnia 30.03.2021 r. – [informacja prawnie
chroniona] zł (wysokość wynagrodzenia została w umowie jednostronnie podwyższona przez Przedsiębiorcę);
umowa z dnia 15.05.2021 r. – [informacja prawnie chroniona] zł; umowa z dnia 17.06.2021 r. – [informacja
prawnie chroniona] zł; umowa z dnia 06.07.2021 r. – [informacja prawnie chroniona] zł; umowa z dnia
07.09.2021 r. – [informacja prawnie chroniona] zł; umowa z dnia 21.09.2021 r. – [informacja prawnie
chroniona] zł; umowa z dnia 08.10.2021 r. – [informacja prawnie chroniona] zł; umowa z dnia 10.12.2021 r. –
[informacja prawnie chroniona] zł.
Strona 25 z 39
grożącą za odstąpienie od Umowy o dzieło, ale również przyznanym wykonawcy
uprawnieniem do dochodzenia na zasadach ogólnych odszkodowania uzupełniającego.
Wskazana zaś powyżej, niczym nieuzasadniona asymetria praw i obowiązków,
stanowi o niedozwolonym charakterze kwestionowanych przez Prezesa Urzędu
klauzul umownych.
(87) Należy podkreślić, że przedsiębiorca może zastrzec w umowie, że w przypadku
niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez konsumenta będzie
on zobowiązany do zapłaty kary umownej. W przypadku bowiem rozwiązania umowy
z winy konsumenta, bądź też rezygnacji z usług przed wygaśnięciem umowy,
przedsiębiorca ma prawo do kompensaty poniesionych strat, np. kosztu zakupu
materiałów potrzebnych do realizacji usługi. Warunkiem jest jednak, aby kwota ta,
w umowach zawieranych z konsumentami, nie była rażąco wygórowana i pozostawała
we współmiernej wysokości do ponoszonej zwykle szkody.
(88) Zdaniem Prezesa Urzędu, kara umowna, jaką ma zapłacić Woltexowi konsument jest
rażąco wygórowana, a przez to ma wobec konsumenta charakter represyjny.
W praktyce oznacza ona bowiem, że konsument, który chce odstąpić od umowy lub
ją wypowiedzieć, np. z powodu nieprawidłowej realizacji usługi przez wykonawcę,
opóźnień w realizacji zlecenia lub innych przyczyn, będzie zobowiązany do zapłaty
kary umownej w wysokości 25% wartości umówionego wynagrodzenia brutto, co może
czynić decyzję o odstąpieniu od umowy lub wypowiedzeniu jej nieracjonalną
ekonomicznie.
(89) Żądanie zapłaty przez Woltex przedmiotowej kary umownej należy uznać za tym
bardziej nieuzasadnione, gdy rezygnacja przez konsumenta z umowy następuje przed
rozpoczęciem świadczenia usług przez Przedsiębiorcę. W ten sposób Spółka uzyskuje
bowiem korzyść względem konsumenta, a sama jest zwolniona ze świadczenia
usługi. Przedmiotowe klauzule godzą zatem w równowagę kontraktową i prowadzą do
nieusprawiedliwionej dysproporcji praw i obowiązków na niekorzyść słabszej strony
stosunku prawnego, tj. konsumenta14
.
(90) Mając na względzie powyższe, Prezes Urzędu uznał, że ww. postanowienie stanowi
niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniu art. 3851
§ 1 k.c. Uznając to
postanowienie za niedozwolone, zgodnie z art. 23b ust. 1 u.o.k.k., Prezes Urzędu
zakazał Przedsiębiorcy wykorzystywania go.
II. ŚRODKI USUNIĘCIA TRWAJĄCYCH SKUTKÓW NARUSZENIA ZAKAZU STWIERDZONEGO
W PUNKCIE I. SENTENCJI NINIEJSZEJ DECYZJI
(91) Zgodnie z art. 23b ust. 2 u.o.k.k., w decyzji o uznaniu postanowienia wzorca umowy
za niedozwolone i zakazującej jego wykorzystywania, Prezes Urzędu może określić
środki usunięcia trwających skutków naruszenia zakazu, o którym mowa w art. 23a
tejże ustawy. Mogą to być w szczególności zobowiązanie przedsiębiorcy do
poinformowania konsumentów, będących stronami umów zawartych na podstawie
wzorca, o uznaniu za niedozwolone postanowień tego wzorca w sposób określony
w decyzji (art. 23b ust. 2 pkt 1 u.o.k.k.) oraz złożenia jednokrotnego lub
wielokrotnego oświadczenia o treści i w formie określonej w decyzji (art. 23b ust. 2
pkt 2 u.o.k.k.).

14 Por. wyrok Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 3 grudnia 2012 r., sygn. akt XVII AmC 3994/12.
Strona 26 z 39
(92) Prezes Urzędu zdecydował o zastosowaniu wobec Przedsiębiorcy środków usunięcia
trwających skutków naruszenia zakazu stosowania we wzorcach umów zawieranych
z konsumentami niedozwolonych postanowień umownych w postaci:

nakładają na konsumentów rażąco wygórowane kary umowne w sytuacji,
w której następuje rozwiązanie umowy (odstąpienie) przez Przedsiębiorcę
z przyczyn, za które odpowiada konsument, tj. z powodu niemożności
rozpoczęcia lub kontynuacji montażu przez Przedsiębiorcę oraz przez
konsumenta z przyczyn, za które Przedsiębiorca nie odpowiada, co
w konsekwencji czyni wypowiedzenie umowy zawartej z Przedsiębiorcą
nieracjonalnym ekonomicznie,
mogą mieć negatywne skutki w sferze ekonomicznych i pozaekonomicznych
interesów konsumentów, wskazują na celowość zastosowania tego środka represji.
(104) Prezes Urzędu zdecydował o nałożeniu pięciu odrębnych kar pieniężnych z tytułu
stosowania postanowień wskazanych w pkt. I. rozstrzygnięcia niniejszej decyzji. Za
zasadnością nałożenia w analizowanej sprawie odrębnych kar pieniężnych przesądza
przede wszystkim odmienny charakter zakwestionowanych postanowień umownych.
(105) Podstawą obliczenia wysokości kary jest obrót osiągnięty przez Woltex w roku
obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary. Podstawę obliczenia wysokości kary
stanowi zatem potwierdzony rachunkiem zysków i strat obrót Przedsiębiorcy
osiągnięty w 2022 r., który wyniósł [informacja prawnie chroniona] zł. Maksymalna
wysokość kary, jaka może zostać nałożona na Woltex z tytułu stosowana każdej z
zakwestionowanych klauzul, wynosi [informacja prawnie chroniona] zł.
(106) Oszacowanie wysokości kar przebiegało wieloetapowo. Ustalając wymiar kar
pieniężnych, Prezes Urzędu w pierwszej kolejności dokonał oceny wagi stwierdzonych
naruszeń i na tej podstawie ustalił kwotę bazową, stanowiącą podstawę do dalszych
ustaleń wysokości kar, a następnie – w oparciu o zaistniałe w sprawie okoliczności
mające wpływ na wysokość kar – obliczył wysokość ostatecznie nałożonych kar.
(107) Ocena zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego w przypadku
wszystkich zakwestionowanych w decyzji postanowień wskazuje na umyślne
naruszenie przez Woltex zakazu określonego w art. 23a u.o.k.k.
(108) Przedsiębiorca jako profesjonalista ma obowiązek stosować obowiązujące przepisy
prawa, w tym określające, jakie postanowienia spełniają przesłanki niedozwolonych
postanowień umownych. Z racji posługiwania się wzorcem umownym w obrocie
z konsumentami Przedsiębiorca ma więc obowiązek uwzględnić przepisy art. 3851
§ 1
i art. 3853 Kodeksu cywilnego oraz zakaz wynikający z art. 23a ustawy o ochronie
konkurencji i konsumentów. Należy wskazać na bogate i utrwalone orzecznictwo
sądowe dotyczące niedozwolonych postanowień wzorców umów w stanie prawnym
obowiązującym przed dniem 17 kwietnia 2016 r., tj. przed przyznaniem Prezesowi
Urzędu kompetencji do orzekania w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy
Strona 29 z 39
za niedozwolone, na którym Przedsiębiorca powinien oprzeć się, opracowując wzorce
umów wykorzystywane w obrocie z konsumentami.
(109) W przekonaniu Prezesa Urzędu, każde postanowienie stosowanej przez Woltex
Umowy o dzieło było szczegółowo analizowane i dobierane pod kątem wywoływanych
przez nie skutków. Doświadczenie życiowe wskazuje bowiem, że konstruowanie
warunków umów poprzedzone jest każdorazowo szczegółową analizą prawną
tworzonych postanowień oraz analizą skutków, jakie one wywołują. Nie sposób zatem
uznać, że stosowane przez Przedsiębiorcę we wzorcu Umowy o dzieło klauzule
umowne znalazły się tam niecelowo czy też „przez przypadek”. Przedsiębiorca
przewidywał, że klauzule, np. o karze umownej, są korzystne właśnie dla niego oraz
że nie pozwolą w łatwy sposób konsumentom rozwiązać zawiązanego stosunku
umownego. Nie ma wątpliwości, że Przedsiębiorca wiedział jakie skutki będą miały
dla konsumentów stosowane przez niego postanowienia umowne oraz że stosował je
świadomie w celu osiągnięcia z góry powziętego skutku/zamiaru. Z tym zamiarem
zresztą zamieszczał je we wzorcu umowy chcąc w ten sposób utrudnić konsumentom
dochodzenie ich praw poprzez przerzucenie na konsumenta obowiązku udowodnienia,
że postanowienia wzorca umowy nie były uzgodnione indywidualnie, zabezpieczyć
swoje interesy finansowe (upoważnienie przedsiębiorcy do jednostronnej zmiany
warunków umowy i podwyższenia ceny), przyznać sobie prawo do jednostronnego
odbioru, w określonych okolicznościach, wykonanego dzieła oraz utrudnić
wypowiedzenie/rozwiązanie zawartej umowy (rażąco wygórowane kary umowne).
(110) Zdaniem Prezesa Urzędu, uzasadnia to wniosek, że stosując ww. postanowienia
Przedsiębiorca przewidywał i co najmniej godził się z tym, że są to postanowienia, na
podstawie których może uzyskać, kosztem konsumenta, określone korzyści (np.
możliwość uzyskania dodatkowych środków finansowych od konsumenta z tytułu kar
umownych).
(111) Nie bez znaczenia jest także okoliczność, że Przedsiębiorca (w odpowiedzi na
wezwania Prezesa Urzędu kierowane do niego zarówno przed wszczęciem
postępowania administracyjnego, jak i w jego trakcie) zaprzeczył, jakoby wzorce
umów w ogóle stosował. Spółka Woltex nie przesłała również kopii zawartych
z konsumentami umów (Prezes Urzędu uzyskał je bezpośrednio od klientów spółki
Woltex po wysłaniu do nich pism zawierających prośbę o udzielenie informacji
i przekazanie kopii dokumentów). W ocenie Prezesa Urzędu takie zachowanie
Przedsiębiorcy świadczy o tym, że wiedział on w jaki sposób wzorce umowne zostały
ukształtowane oraz, że zawierały klauzule abuzywne. Okoliczności niniejszej sprawy
wskazują, że treść stosowanych przez Woltex wzorców umów była w sposób
oczywisty przed Prezesem Urzędu ukrywana.
(112) Mając na uwadze wskazane powyżej okoliczności, Prezes Urzędu uznał, że nie jest
tak, że Przedsiębiorca nie dochował jedynie należytej staranności przy formułowaniu
wzorca, ale że naruszenie określone w punkcie I. sentencji niniejszej decyzji było
umyślne.
(113) Umyślność została wymieniona w art. 111 ust. 4 pkt 1 lit. d w zw. ust. 2 u.o.k.k. jako
okoliczność obciążająca, którą należy uwzględnić ustalając wysokość kary pieniężnej.
W związku z tym okoliczność ta nie zostanie uwzględniona przy obliczaniu kwoty
bazowej, zostanie natomiast uwzględniona jako okoliczność obciążająca, co będzie
wskazane w dalszej części uzasadnienia decyzji.
Strona 30 z 39
(114) Spełniona została zatem przesłanka warunkująca możliwość nałożenia kary pieniężnej
na Przedsiębiorcę, skoro nawet nieumyślne naruszenie zakazu określonego w art. 24
u.o.k.k. jest wystarczającą podstawą dla zastosowania sankcji, o której mowa w art.
106 ust. 1 pkt 3a u.o.k.k.
Ad IV. 1. rozstrzygnięcia niniejszej decyzji
(115) W punkcie I.1. rozstrzygnięcia niniejszej decyzji Prezes Urzędu uznał stosowane
przez Woltex postanowienie wzorca umowy za niedozwolone, co stanowi
o naruszeniu zakazu określonego w art. 23a u.o.k.k. i daje podstawę do nałożenia na
Przedsiębiorcę kary pieniężnej przewidzianej w art. 106 ust. 1 pkt 3a u.o.k.k.
Okoliczności naruszenia zostały już szczegółowo opisane w poprzedniej części
decyzji. Zakwestionowane przez Prezesa Urzędu działanie spółki Woltex polegało na
stosowaniu niedozwolonego postanowienia umownego, które przerzucało na
konsumenta obowiązek udowodnienia, że postanowienia wzorca umowy nie były
uzgodnione indywidualnie oraz że propozycje strony sprzedającej nie zostały
przyjęte bez uwag.
(116) W ocenie Prezesa Urzędu, stopień naruszenia przez Przedsiębiorcę przepisów
ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów jest znaczny. Istotą zachowania
Woltexu jest bowiem działanie polegające na wykorzystaniu silniejszej pozycji
poprzez stosowanie we wzorcu Umowy o dzieło niedozwolonego postanowienia
umownego oraz w konsekwencji wprowadzenie daleko idącej dysproporcji praw
i obowiązków na niekorzyść konsumentów. Skutkiem stosowania kwestionowanego
postanowienia jest to, że Przedsiębiorca przerzuca na konsumentów obowiązek
udowodnienia, że postanowienia wzorca umowy nie były uzgodnione indywidualnie
oraz że propozycje strony sprzedającej nie zostały przyjęte bez uwag. Są to skutki
pozaekonomiczne dla konsumentów, mogą mieć one jednak znaczenie procesowe
w przypadku przyszłego ewentualnego sporu i kształtować pozycję przedsiębiorcy
w sposób korzystniejszy, niż wynika to ze stanu faktycznego (stosowanie wzorca
umowy). Zakłócenie równowagi stron umowy mogło zaś w sposób rażący naruszać
interes konsumentów. W ślad za wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie Sądu
Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 19 maja 2015 r. (sygn. akt XVII AmC
31/15) interesy konsumenta należy w tym przypadku rozumieć szeroko, nie tylko jako
interes ekonomiczny, ale również jako dyskomfort konsumenta spowodowany takimi
okolicznościami jak strata czasu, niedogodności organizacyjne, wprowadzenie w błąd
czy też inne uciążliwości, jakie mogłyby powstać na skutek wprowadzenia do
zawartej umowy kwestionowanego postanowienia. W niniejszej sprawie skutkiem
pozaekonomicznym stosowania kwestionowanej klauzuli mogło być zaś
w szczególności wprowadzenie konsumenta w błąd poprzez to, że po podpisaniu
Umowy o dzieło godził się on na przyznanie, że klauzule umowne były przez niego
negocjowane (mimo, że w rzeczywistości tak nie było) i w konsekwencji nie
podejmował prób ich podważenia.
(117) Rozstrzygając o wysokości kar Prezes Urzędu uwzględnił także okres trwania
stwierdzonego naruszenia. Na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego
w aktach postępowania ustalono, że Przedsiębiorca wykorzystywał w obrocie
z konsumentami wzorzec Umowy o dzieło (w którym zamieścił zakwestionowane
postanowienia) co najmniej od dnia 30 marca 2021 r. do 10 grudnia 2021 r. Na tej
Strona 31 z 39
podstawie można przyjąć, że jest to minimalny okres, w którym wzorce zawierające
kwestionowane postanowienia były stosowane.
(118) Mając na względzie powyżej przedstawione okoliczności, ustalono kwotę bazową kary
za stosowanie przez Przedsiębiorcę postanowienia o którym mowa w pkt I.1.
sentencji decyzji, w wysokości [informacja prawnie chroniona]% obrotu osiągniętego
przez Przedsiębiorcę w 2022 r., tj. [informacja prawnie chroniona] zł.
(119) Dokonując kalkulacji kary w dalszej kolejności Prezes Urzędu rozważył, czy
w niniejszej sprawie występują okoliczności obciążające bądź łagodzące, które
wpływają na wysokość kar. Za okoliczność obciążającą Prezes Urzędu uznał
umyślność działania Przedsiębiorcy (zob. punkty 107-113 niniejszej decyzji). Z uwagi
na tę okoliczność Prezes Urzędu podwyższył kwotę bazową kary o [informacja
prawnie chroniona]%, do kwoty 6 661,47 zł.
(120) Prezes Urzędu stwierdził jednocześnie, że w sprawie nie występują okoliczności
łagodzące, które przemawiałyby za obniżeniem ustalonej kary.
(121) W wyniku obliczeń przeprowadzonych w wyżej opisany sposób, karę pieniężną
z tytułu wykorzystywania postanowienia wskazanego w punkcie I.1. sentencji
niniejszej decyzji ustalono w wysokości 6 661 zł po zaokrągleniu, co stanowi
[informacja prawnie chroniona]% obrotu Przedsiębiorcy i [informacja prawnie
chroniona]% maksymalnego wymiaru kary. Na ostatnim etapie sprawdzono, czy kara
obliczona w ww. sposób nie przewyższa kary w maksymalnej wysokości, jaka została
przewidziana w przepisie art. 106 ust. 1 pkt 3a ustawy o ochronie konkurencji i
konsumentów. Sytuacja taka nie ma jednak w niniejszym przypadku miejsca.
Wobec powyższego orzeczono, jak w pkt. IV.1. sentencji niniejszej decyzji.
Ad IV. 2. rozstrzygnięcia niniejszej decyzji
(122) W punkcie I.2. rozstrzygnięcia niniejszej decyzji Prezes Urzędu uznał stosowane
przez Woltex postanowienie wzorca umowy za niedozwolone, co stanowi
o naruszeniu zakazu określonego w art. 23a u.o.k.k. i daje podstawę do nałożenia na
Przedsiębiorcę kary pieniężnej przewidzianej w art. 106 ust. 1 pkt 3a u.o.k.k.
Okoliczności naruszenia zostały już szczegółowo opisane w poprzedniej części
decyzji. Zakwestionowane przez Prezesa Urzędu działanie spółki Woltex polegało na
stosowaniu niedozwolonego postanowienia umownego upoważniającego
Przedsiębiorcę do jednostronnej zmiany warunków umowy i podwyższenia ceny,
w przypadku zmiany stawek podatku VAT.
(123) W ocenie Prezesa Urzędu, stopień naruszenia przez Przedsiębiorcę przepisów
ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów jest znaczny. Istotą zachowania
Woltexu jest bowiem działanie polegające na wykorzystaniu silniejszej pozycji
poprzez stosowanie we wzorcu Umowy o dzieło niedozwolonego postanowienia
umownego oraz w konsekwencji wprowadzenie daleko idącej dysproporcji praw
i obowiązków na niekorzyść konsumentów. Woltex stawia siebie w korzystniejszej
pozycji względem konsumenta poprzez przyznanie sobie prawa do jednostronnej
zmiany warunków umowy i podwyższenia ceny w przypadku zmiany stawek podatku
VAT. Są to skutki ekonomiczne dla konsumentów, które mogą być dla nich rażąco
krzywdzące. Co więcej, w pewnych okolicznościach skutki te mogą być również
pozaekonomiczne, albowiem mogą one powodować niepewność co do tego jaka
Strona 32 z 39
będzie ostateczna wysokość wynagrodzenia za wykonane dzieło. Konsumenci poprzez
działanie przedsiębiorcy zostali postawieni w mniej korzystnej sytuacji, niż gdyby
takiej klauzuli w umowie nie było. Co więcej, klauzula ta oprócz wprowadzenia
możliwości podwyższenia umówionej z wykonawcą ceny, nie przewiduje możliwości
jej obniżenia w przypadku, kiedy stawka podatku VAT zostałaby obniżona. W sposób
wyraźny więc widać tu dysproporcję między uprawnieniami przyznanymi sobie przez
Przedsiębiorcę, a uprawnieniami konsumenta.
(124) Rozstrzygając o wysokości kar Prezes Urzędu uwzględnił także okres trwania
stwierdzonego naruszenia. Na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego
w aktach postępowania ustalono, że Przedsiębiorca wykorzystywał w obrocie
z konsumentami wzorzec Umowy o dzieło (w którym zamieścił zakwestionowane
postanowienia) co najmniej od dnia 30 marca 2021 r. do 10 grudnia 2021 r. Na tej
podstawie można przyjąć, że jest to minimalny okres, w którym wzorce zawierające
kwestionowane postanowienia były stosowane.
(125) Mając na względzie powyżej przedstawione okoliczności, ustalono kwotę bazową kary
za stosowanie przez Przedsiębiorcę postanowienia o którym mowa w pkt I.2.
sentencji decyzji, w wysokości [informacja prawnie chroniona]% obrotu osiągniętego
przez Przedsiębiorcę w 2022 r., tj. [informacja prawnie chroniona]zł.
(126) Dokonując kalkulacji kary w dalszej kolejności Prezes Urzędu rozważył, czy
w niniejszej sprawie występują okoliczności obciążające bądź łagodzące, które
wpływają na wysokość kar. Za okoliczność obciążającą Prezes Urzędu uznał
umyślność działania Przedsiębiorcy (zob. punkty 107-113 niniejszej decyzji). Z uwagi
na tę okoliczność Prezes Urzędu podwyższył kwotę bazową kary o [informacja
prawnie chroniona]%, do kwoty 8 881,95 zł. Prezes Urzędu stwierdził jednocześnie,
że w sprawie nie występują okoliczności łagodzące, które przemawiałyby za
obniżeniem ustalonej kary.
(127) W wyniku obliczeń przeprowadzonych w wyżej opisany sposób, karę pieniężną
z tytułu wykorzystywania postanowienia wskazanego w punkcie I.2. sentencji
niniejszej decyzji ustalono w wysokości 8 882 zł po zaokrągleniu, co stanowi
[informacja prawnie chroniona]% obrotu Przedsiębiorcy i [informacja prawnie
chroniona]% maksymalnego wymiaru kary. Na ostatnim etapie sprawdzono, czy kara
obliczona w ww. sposób nie przewyższa kary w maksymalnej wysokości, jaka została
przewidziana w przepisie art. 106 ust. 1 pkt 3a ustawy o ochronie konkurencji i
konsumentów. Sytuacja taka nie ma jednak w niniejszym przypadku miejsca.
Wobec powyższego orzeczono, jak w pkt. IV.2. sentencji niniejszej decyzji.
Ad IV. 3. rozstrzygnięcia niniejszej decyzji
(128) W punkcie I.3. rozstrzygnięcia niniejszej decyzji Prezes Urzędu uznał stosowane
przez Woltex postanowienie wzorca umowy za niedozwolone, co stanowi
o naruszeniu zakazu określonego w art. 23a u.o.k.k. i daje podstawę do nałożenia na
Przedsiębiorcę kary pieniężnej przewidzianej w art. 106 ust. 1 pkt 3a u.o.k.k.
Okoliczności naruszenia zostały już szczegółowo opisane w poprzedniej części
decyzji. Zakwestionowane przez Prezesa Urzędu działanie spółki Woltex polegało na
stosowaniu niedozwolonego postanowienia umownego przyznającego Przedsiębiorcy
prawo do jednostronnego odbioru, w określonych okolicznościach, wykonanego
Strona 33 z 39
dzieła, pozbawiając w ten sposób konsumentów prawa do zgłoszenia ewentualnych
zastrzeżeń w zakresie prawidłowego wykonania umowy.
(129) W ocenie Prezesa Urzędu, stopień naruszenia przez Przedsiębiorcę przepisów
ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów jest znaczny. Istotą zachowania
Woltexu jest bowiem działanie polegające na wykorzystaniu silniejszej pozycji
poprzez stosowanie we wzorcu Umowy o dzieło niedozwolonego postanowienia
umownego oraz w konsekwencji wprowadzenie daleko idącej dysproporcji praw
i obowiązków na niekorzyść konsumentów. Woltex stawia siebie w korzystniejszej
pozycji, ponieważ przyznaje sobie prawo do jednostronnego odbioru, w określonych
okolicznościach, wykonanego dzieła, pozbawiając w ten sposób konsumentów prawa
do zgłoszenia ewentualnych zastrzeżeń w zakresie prawidłowego wykonania umowy.
Działalność Przedsiębiorcy obejmuje usługi budowlane (w tym fotowoltaikę).
Wprowadzenie do wzorca umowy klauzul, które (w określonych okolicznościach)
zmierzają do wywołania w konsumencie wrażenia, że wyłączona została
odpowiedzialność spółki za niewykonanie lub nienależyte wykonanie dzieła (co
w istocie stanowi główny przedmiot zawartej umowy) sprawia, że konsument, nie ze
swej winy może zostać pozbawiony prawa do sprawdzenia i zatwierdzenia
w protokole poprawności wykonania dzieła będącego przedmiotem umowy oraz
zgłoszenia ewentualnych uwag/zastrzeżeń. To z kolei może ograniczyć
odpowiedzialność przedsiębiorcy i mieć znaczenie (wpływać na niekorzyść
konsumenta) w przypadku ewentualnego sporu. Są to skutki dla konsumentów
bezpośrednio pozaekonomiczne, jednak pośrednio ekonomiczne. Sam brak
możliwości zgłoszenia uwag do protokołu nie jest bowiem skutkiem ekonomicznym,
ale ewentualne poprawki czy naprawy na własny koszt w przypadku wadliwego,
niepełnego lub niezgodnego z projektem wykonania dzieła już tak. Zakłócenie
równowagi stron umowy mogło zatem w sposób rażący naruszać interes
konsumentów. W ślad za wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie Sądu Ochrony
Konkurencji i Konsumentów z dnia 19 maja 2015 r. (sygn. akt XVII AmC 31/15)
interesy konsumenta należy w tym przypadku rozumieć szeroko, nie tylko jako
interes ekonomiczny, ale również jako dyskomfort konsumenta spowodowany takimi
okolicznościami jak strata czasu, niedogodności organizacyjne, wprowadzenie w błąd
czy też inne uciążliwości, jakie mogłyby powstać na skutek wprowadzenia do
zawartej umowy kwestionowanego postanowienia.
(130) Rozstrzygając o wysokości kar Prezes Urzędu uwzględnił także okres trwania
stwierdzonego naruszenia. Na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego
w aktach postępowania ustalono, że Przedsiębiorca wykorzystywał w obrocie
z konsumentami wzorzec Umowy o dzieło (w którym zamieścił zakwestionowane
postanowienia) co najmniej od dnia 30 marca 2021 r. do 10 grudnia 2021 r. Na tej
podstawie można przyjąć, że jest to minimalny okres, w którym wzorce zawierające
kwestionowane postanowienia były stosowane.
(131) Mając na względzie powyżej przedstawione okoliczności, ustalono kwotę bazową kary
za stosowanie przez Przedsiębiorcę postanowienia o którym mowa w pkt I.3.
sentencji decyzji, w wysokości [informacja prawnie chroniona]% obrotu osiągniętego
przez Przedsiębiorcę w 2022 r., tj. [informacja prawnie chroniona]zł.
(132) Dokonując kalkulacji kary w dalszej kolejności Prezes Urzędu rozważył, czy
w niniejszej sprawie występują okoliczności obciążające bądź łagodzące, które
Strona 34 z 39
wpływają na wysokość kar. Za okoliczność obciążającą Prezes Urzędu uznał
umyślność działania Przedsiębiorcy (zob. punkty 107-113 niniejszej decyzji). Z uwagi
na tę okoliczność Prezes Urzędu podwyższył kwotę bazową kary o [informacja
prawnie chroniona]%, do kwoty 6 661,47 zł. Prezes Urzędu stwierdził jednocześnie,
że w sprawie nie występują okoliczności łagodzące, które przemawiałyby za
obniżeniem ustalonej kary.
(133) W wyniku obliczeń przeprowadzonych w wyżej opisany sposób, karę pieniężną
z tytułu wykorzystywania postanowienia wskazanego w punkcie I.3. sentencji
niniejszej decyzji ustalono w wysokości 6 661 zł po zaokrągleniu, co stanowi
[informacja prawnie chroniona]% obrotu Przedsiębiorcy i [informacja prawnie
chroniona]% maksymalnego wymiaru kary. Na ostatnim etapie sprawdzono, czy kara
obliczona w ww. sposób nie przewyższa kary w maksymalnej wysokości, jaka została
przewidziana w przepisie art. 106 ust. 1 pkt 3a ustawy o ochronie konkurencji i
konsumentów. Sytuacja taka nie ma jednak w niniejszym przypadku miejsca.
Wobec powyższego orzeczono, jak w pkt. IV.3. sentencji niniejszej decyzji.
Ad IV. 4. rozstrzygnięcia niniejszej decyzji
(134) W punkcie I.4. rozstrzygnięcia niniejszej decyzji Prezes Urzędu uznał stosowane
przez Woltex postanowienia wzorca umowy za niedozwolone, co stanowi
o naruszeniu zakazu określonego w art. 23a u.o.k.k. i daje podstawę do nałożenia na
Przedsiębiorcę kary pieniężnej przewidzianej w art. 106 ust. 1 pkt 3a u.o.k.k.
Okoliczności naruszenia zostały już szczegółowo opisane w poprzedniej części
decyzji. Zakwestionowane przez Prezesa Urzędu działanie spółki Woltex polegało na
stosowaniu niedozwolonych postanowień umownych, które nakładają na
konsumentów rażąco wygórowane kary umowne w sytuacji, w której następuje
rozwiązanie umowy (odstąpienie) przez Przedsiębiorcę z przyczyn, za które
odpowiada konsument, tj. z powodu niemożności rozpoczęcia lub kontynuacji
montażu przez Przedsiębiorcę.
(135) W ocenie Prezesa Urzędu, stopień naruszenia przez Przedsiębiorcę przepisów
ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów jest znaczny. Istotą zachowania
Woltexu jest bowiem działanie polegające na wykorzystaniu silniejszej pozycji
poprzez stosowanie we wzorcu Umowy o dzieło niedozwolonych postanowień
umownych oraz w konsekwencji wprowadzenie daleko idącej dysproporcji praw
i obowiązków na niekorzyść konsumentów.
(136) Przedsiębiorca przyznał sobie (pod pewnymi warunkami) prawo do odstąpienia od
niezrealizowanej dotąd części umowy oraz obciążania klientów rażąco wysoką karą
umowną (25% wartości umówionego wynagrodzenia) w sytuacji, w której nie będzie
mógł on rozpocząć, bądź kontynuować montażu z przyczyn zależnych od klienta
(zamawiającego). Są to skutki ekonomiczne dla konsumentów. Konsumenci poprzez
działanie przedsiębiorcy zostali postawieni w mniej korzystnej sytuacji, niż gdyby
takiej klauzuli nie było w umowie. Działalność Przedsiębiorcy obejmuje usługi
budowlane (w tym fotowoltaikę), a umowy zazwyczaj zawierane są poza lokalem
przedsiębiorstwa (w domu klienta). Wprowadzenie do wzorca umowy klauzul, które
utrudniają wypowiedzenie umowy, lub wręcz je uniemożliwiają czyniąc je
nieracjonalnym ekonomicznie, należy uznać za szczególnie niekorzystne dla
konsumentów. Kara umowna owszem, powinna stanowić pewną niedogodność przy
Strona 35 z 39
wypowiedzeniu umowy i stanowić rekompensatę dla ewentualnych strat poniesionych
przez Przedsiębiorcę, w sytuacji jednak, w której jest ona rażąco wysoka i nakładana
w takiej formie tylko na konsumenta, uznać należy, że jej skutki (natura naruszenia)
są bardzo poważne. Ponadto Przedsiębiorca zastrzegł dla wysyłanego przez siebie
zawiadomienia o skorzystaniu przez niego z umownego prawa do odstąpienia od
umowy listem poleconym wysłanym na adres wskazany w umowie tzw. fikcję
doręczenia [W razie nie odebrania pisma pomimo powtórnego awizowania uznaje
się, że skutek odstąpienia nastąpił po upływie 14 (czternastu) dni od pierwszego
awizowania pisma]. W obrocie prawnym tzw. fikcja doręczenia przewidziana jest
jednak co do zasady tylko dla doręczeń sądowych i urzędowych, a nie dla obrotu
między przedsiębiorcą a konsumentami. Uznać więc można, że wprowadzenie
klauzuli o takiej treści do wzorca umowy rażąco naruszyło równowagę kontraktową
między konsumentami i Przedsiębiorcą. Zwrócić należy także uwagę na fakt, że co
prawda, zgodnie z oświadczeniem Przedsiębiorcy, nie skorzystał on z możliwości
wypowiedzenia umowy i nałożenia na konsumentów przewidzianych we wzorcu kar
umownych, niemniej jednak sam fakt, że takie postanowienia w umowie się
znajdowały, mógł powodować, że konsumenci pomimo tego, że umowę chcieli
wypowiedzieć, to ze strachu przed koniecznością zapłacenia rażąco wysokiej kary
umownej z zamiaru tego rezygnowali. Uznać zatem należy, że skutki rynkowe
naruszenia przepisów ustawy były istotne, choć miały one w tym przypadku charakter
pośredni.
(137) Rozstrzygając o wysokości kar Prezes Urzędu uwzględnił także okres trwania
stwierdzonego naruszenia. Na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego
w aktach postępowania ustalono, że Przedsiębiorca wykorzystywał w obrocie
z konsumentami wzorzec Umowy o dzieło (w którym zamieścił zakwestionowane
postanowienia) co najmniej od dnia 30 marca 2021 r. do 10 grudnia 2021 r. Na tej
podstawie można przyjąć, że jest to minimalny okres, w którym wzorce zawierające
kwestionowane postanowienia były stosowane.
(138) Mając na względzie powyżej przedstawione okoliczności, ustalono kwotę bazową kary
za stosowanie przez Przedsiębiorcę postanowień o których mowa w punkcie I.4.
sentencji decyzji, w wysokości [informacja prawnie chroniona]% obrotu osiągniętego
przez Przedsiębiorcę w 2022 r., tj. [informacja prawnie chroniona]zł.
(139) Dokonując kalkulacji kary w dalszej kolejności Prezes Urzędu rozważył, czy
w niniejszej sprawie występują okoliczności obciążające bądź łagodzące, które
wpływają na wysokość kar. Za okoliczność obciążającą Prezes Urzędu uznał
umyślność działania Przedsiębiorcy (zob. punkty 107-113 niniejszej decyzji). Z uwagi
na tę okoliczność Prezes Urzędu podwyższył kwotę bazową kary o [informacja
prawnie chroniona]%, do kwoty 6 661,47 zł. Prezes Urzędu stwierdził jednocześnie,
że w sprawie nie występują okoliczności łagodzące, które przemawiałyby za
obniżeniem ustalonej kary.
(140) W wyniku obliczeń przeprowadzonych w wyżej opisany sposób, karę pieniężną
z tytułu wykorzystywania postanowienia wskazanego w punkcie I.4. sentencji
niniejszej decyzji ustalono w wysokości 6 661 zł po zaokrągleniu, co stanowi
[informacja prawnie chroniona]% obrotu Przedsiębiorcy i [informacja prawnie
chroniona]% maksymalnego wymiaru kary. Na ostatnim etapie sprawdzono, czy kara
obliczona w ww. sposób nie przewyższa kary w maksymalnej wysokości, jaka została
Strona 36 z 39
przewidziana w przepisie art. 106 ust. 1 pkt 3a ustawy o ochronie konkurencji i
konsumentów. Sytuacja taka nie ma jednak w niniejszym przypadku miejsca.
Wobec powyższego orzeczono, jak w pkt. IV.4. sentencji niniejszej decyzji.
Ad IV. 5. rozstrzygnięcia niniejszej decyzji
(141) W punkcie I.5. rozstrzygnięcia niniejszej decyzji Prezes Urzędu uznał stosowane
przez Woltex postanowienia wzorca umowy za niedozwolone, co stanowi
o naruszeniu zakazu określonego w art. 23a u.o.k.k. i daje podstawę do nałożenia na
Przedsiębiorcę kary pieniężnej przewidzianej w art. 106 ust. 1 pkt 3a u.o.k.k.
Okoliczności naruszenia zostały już szczegółowo opisane w poprzedniej części
decyzji. Zakwestionowane przez Prezesa Urzędu działanie spółki Woltex polegało na
stosowaniu niedozwolonych postanowień umownych, które nakładają na konsumenta
obowiązek zapłaty rażąco wygórowanej kary umownej w sytuacji, w której następuje
rozwiązanie umowy (odstąpienie) przez konsumenta z przyczyn, za które
Przedsiębiorca nie odpowiada.
(142) W ocenie Prezesa Urzędu, stopień naruszenia przez Przedsiębiorcę przepisów
ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów jest znaczny. Istotą zachowania
Woltexu jest bowiem działanie polegające na wykorzystaniu silniejszej pozycji
poprzez stosowanie we wzorcu Umowy o dzieło niedozwolonych postanowień
umownych oraz w konsekwencji wprowadzenie daleko idącej dysproporcji praw
i obowiązków na niekorzyść konsumentów.
(143) Spółka Woltex przyznała sobie prawo do obciążania konsumentów rażąco wysoką karą
umowną (25% wartości umówionego wynagrodzenia) w sytuacji, w której klient
rozwiązałby umowę zawartą z Przedsiębiorcą z przyczyn za które wykonawca nie
odpowiada. Są to skutki ekonomiczne dla konsumentów. Konsumenci poprzez
działanie przedsiębiorcy zostali postawieni w mniej korzystnej sytuacji, niż gdyby
takiej klauzuli nie było w umowie. Działalność Przedsiębiorcy obejmuje usługi
budowlane (w tym fotowoltaikę) – umowy zazwyczaj zawierane są poza lokalem
przedsiębiorstwa (w domu klienta). Wprowadzenie do wzorca umowy klauzul, które
utrudniają wypowiedzenie umowy, lub wręcz je uniemożliwiają czyniąc je
nieracjonalnym ekonomicznie, należy uznać za szczególnie niekorzystne dla
konsumentów. Kara umowna owszem, powinna stanowić pewną niedogodność przy
wypowiedzeniu umowy i stanowić rekompensatę dla ewentualnych strat poniesionych
przez Przedsiębiorcę, w sytuacji jednak, w której jest ona rażąco wysoka i nakładana
w takiej formie tylko na konsumenta, uznać należy iż jej skutki (natura naruszenia)
są bardzo poważne. Wprowadzenie klauzuli o takiej treści do wzorca umowy rażąco
naruszyło równowagę kontraktową między konsumentami i Przedsiębiorcą. Zwrócić
należy także uwagę na fakt, że co prawda, zgodnie z oświadczeniem Przedsiębiorcy,
żaden konsument nie został obciążony karą umowną wynikającą z § 8 ust. 3 Umowy
o dzieło, niemniej jednak sam fakt, że takie postanowienia w umowie się znajdowały
mógł powodować, że konsumenci pomimo tego, że umowę chcieli wypowiedzieć, to
ze strachu przed koniecznością zapłacenia rażąco wysokiej kary umownej z zamiaru
tego rezygnowali. Uznać zatem należy, że skutki rynkowe naruszenia przepisów
ustawy były istotne, choć miały one w tym przypadku charakter pośredni.
(144) Rozstrzygając o wysokości kar Prezes Urzędu uwzględnił także okres trwania
stwierdzonego naruszenia. Na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego
Strona 37 z 39
w aktach postępowania ustalono, że Przedsiębiorca wykorzystywał w obrocie
z konsumentami wzorzec Umowy o dzieło (w którym zamieścił zakwestionowane
postanowienia) co najmniej od dnia 30 marca 2021 r. do 10 grudnia 2021 r. Na tej
podstawie można przyjąć, że jest to minimalny okres, w którym wzorce zawierające
kwestionowane postanowienia były stosowane.
(145) Mając na względzie powyżej przedstawione okoliczności, ustalono kwotę bazową kary
za stosowanie przez Przedsiębiorcę postanowień o których mowa w punkcie I.5.
sentencji decyzji, w wysokości [informacja prawnie chroniona]% obrotu osiągniętego
przez Przedsiębiorcę w 2022 r., tj. [informacja prawnie chroniona]zł.
(146) Dokonując kalkulacji kary w dalszej kolejności Prezes Urzędu rozważył, czy
w niniejszej sprawie występują okoliczności obciążające bądź łagodzące, które
wpływają na wysokość kar. Za okoliczność obciążającą Prezes Urzędu uznał
umyślność działania Przedsiębiorcy (zob. punkty 107-113 niniejszej decyzji). Z uwagi
na tę okoliczność Prezes Urzędu podwyższył kwotę bazową kary o [informacja
prawnie chroniona]%, do kwoty 6 661,47 zł. Prezes Urzędu stwierdził jednocześnie,
że w sprawie nie występują okoliczności łagodzące, które przemawiałyby za
obniżeniem ustalonej kary.
(147) W wyniku obliczeń przeprowadzonych w wyżej opisany sposób, karę pieniężną
z tytułu wykorzystywania postanowień wskazanych w punkcie I.5. sentencji niniejszej
decyzji ustalono w wysokości 6 661 zł po zaokrągleniu, co stanowi [informacja
prawnie chroniona]% obrotu Przedsiębiorcy i [informacja prawnie chroniona]%
maksymalnego wymiaru kary. Na ostatnim etapie sprawdzono, czy kara obliczona w
ww. sposób nie przewyższa kary w maksymalnej wysokości, jaka została przewidziana
w przepisie art. 106 ust. 1 pkt 3a ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.
Sytuacja taka nie ma jednak w niniejszym przypadku miejsca.
Wobec powyższego orzeczono, jak w pkt. IV.5. sentencji niniejszej decyzji.
(148) W ocenie Prezesa Urzędu nałożone na Woltex kary są adekwatne do okoliczności,
a także okresu, stopnia i skutków rynkowych stwierdzonego naruszenia przepisów
u.o.k.k. Kary pełnią funkcję represyjną, stanowiąc sankcję i dolegliwość za
naruszenie przepisów ustawy oraz prewencyjną, zapobiegając ponownemu ich
naruszeniu przez Spółkę. Nie bez znaczenia jest również ich walor wychowawczy,
odstraszający innych przedsiębiorców przed stosowaniem we wzorcach umów
niedozwolonych postanowień umownych.
(149) Zgodnie z art. 112 ust. 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, kary
pieniężne należy uiścić w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się niniejszej
decyzji na konto Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie:
NBP O/O Warszawa 51 1010 1010 0078 7822 3100 0000
V. KOSZTY POSTĘPOWANIA
(150) Art. 77 ust. 1 u.o.k.k. przewiduje, że jeżeli w wyniku postępowania Prezes Urzędu
stwierdził naruszenie przepisów ustawy, przedsiębiorca, który dopuścił się tego
naruszenia oraz osoba zarządzająca, o której mowa w art. 6a u.o.k.k., są obowiązani
ponieść koszty postępowania. Zgodnie z art. 80 powołanej ustawy, Prezes Urzędu
rozstrzyga o kosztach w drodze postanowienia, które może być zamieszczone
w decyzji kończącej postępowanie.
Strona 38 z 39
(151) Należy zauważyć, że u.o.k.k. nie zawiera wyczerpujących regulacji dotyczących
rozstrzygnięcia o kosztach postępowania. Art. 83 ww. ustawy stanowi jednak, że
w sprawach w niej nieuregulowanych, do postępowania przed Prezesem Urzędu
stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania
administracyjnego (Dz.U. z 2023 r. poz. 775 ze zm.; dalej: „k.p.a.”). Stosownie zaś
do art. 264 § 1 k.p.a. jednocześnie z wydaniem decyzji organ administracji
publicznej ustali w drodze postanowienia wysokość kosztów postępowania, osoby
zobowiązane do ich poniesienia oraz termin i sposób ich uiszczenia.
(152) Do kosztów przeprowadzonego w niniejszej sprawie postępowania zaliczono, zgodnie
z art. 263 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, poniesione koszty
doręczenia pism w wysokości 73,60 zł.
(153) Ww. koszty należy uiścić w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się decyzji na
konto Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie:
NBP O/O Warszawa 51 1010 1010 0078 7822 3100 0000
POUCZENIA
Stosownie do treści art. 81 ust. 1 u.o.k.k. w zw. z art. 47928 § 2 ustawy z dnia
17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 2023 r. poz. 1550 ze
zm.; dalej: „k.p.c.”) od niniejszej decyzji przysługuje odwołanie do Sądu
Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w terminie
miesiąca od dnia jej doręczenia, za pośrednictwem Prezesa Urzędu Ochrony
Konkurencji i Konsumentów – Delegatury Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w Poznaniu.
W przypadku kwestionowania wyłącznie postanowienia o kosztach zawartego
w punkcie V sentencji niniejszej decyzji, na podstawie art. 264 § 2 k.p.a. w zw.
z art. 83 i art. 81 ust. 5 u.o.k.k. w zw. z art. 47932 § 1 i § 2 k.p.c., Przedsiębiorcy
przysługuje prawo wniesienia zażalenia do Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu
Ochrony Konkurencji i Konsumentów, w terminie tygodnia od dnia doręczenia
niniejszej decyzji, za pośrednictwem Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji
i Konsumentów – Delegatury Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Poznaniu.
Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 9 w związku z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r.
o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 1144 ze zm.),
odwołanie od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów podlega
opłacie stałej w kwocie 1 000 zł. Zgodnie z art. 32 ust. 2 tej ustawy, zażalenie
na postanowienie Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów podlega
opłacie w kwocie 500 zł.
Zgodnie z art. 103 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Sąd
może przyznać zwolnienie od kosztów sądowych osobie prawnej lub jednostce
organizacyjnej niebędącej osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną,
jeżeli wykazała, że nie ma dostatecznych środków na ich uiszczenie.
Zgodnie z art. 105 ust. 1 zd. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych,
wniosek o przyznanie zwolnienia od kosztów sądowych należy zgłosić na piśmie lub
ustnie do protokołu w sądzie, w którym sprawa ma być wytoczona lub już się toczy.
Strona 39 z 39
Stosownie do treści art. 117 § 1, § 2, i § 4 zd. 4 k.p.c., strona zwolniona przez sąd od
kosztów sądowych w całości lub części, może domagać się ustanowienia adwokata
lub radcy prawnego. Stosownie do treści art. 117 § 3 i § 4 Kpc, osoba prawna lub inna
jednostka organizacyjna, której ustawa przyznaje zdolność sądową, niezwolniona
przez sąd od kosztów sądowych, może się domagać ustanowienia adwokata lub radcy
prawnego, jeżeli wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie kosztów
wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego.
Wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego strona zgłasza wraz
z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych lub osobno, na piśmie lub ustnie do
protokołu, w sądzie, w którym sprawa ma być wytoczona lub już się toczy.
z upoważnienia Prezesa
Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
Dyrektor Delegatury UOKiK w Poznaniu
Jarosław Krüger

skierowania do konsumentów, z którymi spółka Woltex zawarła Umowy
o dzieło, pisemnej informacji o wydaniu przez Prezesa Urzędu niniejszej
decyzji i jej skutkach,

zamieszczenia stosownego komunikatu o wydaniu niniejszej decyzji przez
Prezesa Urzędu na stronie internetowej Przedsiębiorcy.
(93) Celem nałożonych na Przedsiębiorcę obowiązków jest poinformowanie konsumentów
o wydanej decyzji i skutkach stwierdzenia abuzywności zakwestionowanych przez
Prezesa Urzędu klauzul. Zdaniem Prezesa Urzędu, wykonanie tych obowiązków
pozwoli kontrahentom Przedsiębiorcy na dokonanie oceny ich sytuacji prawnej
względem Przedsiębiorcy.
III. KARA PIENIĘŻNA
(94) Zgodnie z art. 106 ust. 1 pkt 3a u.o.k.k. Prezes Urzędu może w drodze decyzji
nałożyć karę pieniężną w wysokości nie większej niż 10% obrotu osiągniętego w roku
obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary na przedsiębiorcę, który dopuścił się,
choćby nieumyślnie, naruszenia zakazu określonego w art. 23a ww. ustawy.
Stosownie do art. 106 ust. 3 pkt 1 u.o.k.k. obrót, o którym mowa w art. 106 ust. 1
u.o.k.k., oblicza się jako sumę przychodów wykazanych w rachunku zysków i strat –
w przypadku przedsiębiorcy sporządzającego taki rachunek na podstawie przepisów
o rachunkowości.
(95) Art. 106 ust. 5 ustawy wskazuje przy tym, że w przypadku gdy przedsiębiorca w roku
obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary nie osiągnął obrotu lub osiągnął obrót
w wysokości nieprzekraczającej równowartości 100 000 euro, Prezes Urzędu
nakładając karę pieniężną na podstawie ust. 1 uwzględnia średni obrót osiągnięty
przez przedsiębiorcę w trzech kolejnych latach obrotowych poprzedzających rok
nałożenia kary.
(96) Spółka Woltex jest osobą prawną – spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, która
zgodnie z oświadczeniem złożonym Prezesowi Urzędu prowadzi działalność
gospodarczą na obszarze całej Polski.
(97) W rachunku zysków i strat za 2022 r. spółka Woltex wykazała przychody w wysokości
[informacja prawnie chroniona] zł, co uwzględniając średni kurs euro ogłoszony przez
Narodowy Bank Polski w dniu 30 grudnia 2022r., tj. 4,6899 zł, stanowi [informacja
prawnie chroniona] euro (stosownie do art. 5 ww. ustawy, przeliczenie wartości euro
oraz innych walut obcych na złote oraz wartości złotego na euro jest dokonywane
według kursu średniego walut obcych ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski w
ostatnim dniu roku kalendarzowego poprzedzającego rok nałożenia kary). Obrót
spółki Woltex w 2022 r. jest więc wyższy, niż równowartość 100 000 euro. Uzasadnia
to zastosowanie przy nałożeniu na Przedsiębiorcę kary pieniężnej art. 106 ust. 1 ww.
ustawy.
(98) Przepisy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów nie określają przesłanek, od
których uzależnione byłoby podjęcie decyzji o nałożeniu kary. Ustawodawca wskazał
jedynie te okoliczności, które Prezes Urzędu ma obowiązek uwzględnić, decydując
Strona 27 z 39
o wymiarze kary pieniężnej za naruszenie zakazu określonego w art. 23a u.o.k.k. Są
to w szczególności: okoliczności naruszenia przepisów ustawy, uprzednie naruszenie
przepisów ustawy, a także: okres, stopień oraz skutki rynkowe naruszenia przepisów
ustawy, przy czym stopień naruszenia Prezes Urzędu ocenia biorąc pod uwagę
okoliczności dotyczące natury naruszenia oraz działalności przedsiębiorcy, która
stanowiła przedmiot naruszenia (art. 111 ust. 1 pkt 1 u.o.k.k.).
(99) Ustalając ostateczną wysokość kary pieniężnej nakładanej na przedsiębiorcę Prezes
Urzędu, stosownie do art. 111 ust. 2 u.o.k.k., dokonuje również oceny czy
w postępowaniu zaistniały okoliczności obciążające i łagodzące.
(100) Okolicznościami łagodzącymi, wskazanymi w art. 111 ust. 3 pkt 2 w zw. z ust. 1
lit. a-d u.o.k.k., są w szczególności: dobrowolne usunięcie skutków naruszenia,
zaniechanie stosowania zakazanej praktyki przed wszczęciem postępowania lub
niezwłocznie po jego wszczęciu, podjęcie z własnej inicjatywy działań w celu
zaprzestania naruszenia lub usunięcia jego skutków oraz współpraca z Prezesem
Urzędu w toku postępowania, w szczególności przyczynienie się do szybkiego
i sprawnego przeprowadzenia postępowania. Wśród zamkniętego katalogu
okoliczności obciążających art. 111 ust. 4 pkt 2 u.o.k.k. wymienia: znaczny zasięg
terytorialny naruszenia lub jego skutków, znaczne korzyści uzyskane przez
przedsiębiorcę w związku z dokonanym naruszeniem, dokonanie uprzednio
podobnego naruszenia oraz umyślność naruszenia.
(101) Nakładając kary pieniężne na przedsiębiorców, Prezes Urzędu bierze pod uwagę
konieczność ustalenia, czy naruszenie dokonane było umyślnie czy też nieumyślnie.
Zgodnie z art. 106 ust. 1 u.o.k.k. kara pieniężna może być nałożona, gdy do
naruszenia przepisów tej ustawy doszło choćby nieumyślnie. W świetle
obowiązujących przepisów prawa, stwierdzenie nawet nieumyślnego naruszenia
u.o.k.k. daje zatem podstawę do nałożenia kary pieniężnej. Zgodnie z art. 83
Konstytucji RP, każdy ma obowiązek przestrzegania prawa Rzeczypospolitej Polskiej.
Obowiązek znajomości i przestrzegania norm prawa ciąży tym bardziej na
profesjonalnych uczestnikach obrotu rynkowego.
(102) Kara pieniężna za naruszenie zakazu stosowania we wzorcach umów zawieranych
z konsumentami niedozwolonych postanowień umownych, o którym mowa w art. 23a
u.o.k.k., ma charakter fakultatywny. O tym, czy w konkretnej sprawie zasadne jest
nałożenie kary pieniężnej, decyduje Prezes Urzędu w ramach uznania
administracyjnego.
(103) W niniejszej sprawie Prezes Urzędu uznał za zasadne skorzystanie z przysługującego
mu na mocy przepisów u.o.k.k. uprawnienia do nałożenia kary pieniężnej na Woltex
za stosowanie niedozwolonych klauzul umownych, o których mowa w pkt. I.
rozstrzygnięcia niniejszej decyzji. Zdaniem Prezesa Urzędu okoliczności sprawy,
a przede wszystkim charakter naruszenia, które przypisano przedsiębiorcy,
tj. stosowanie niedozwolonych postanowień umownych, które:

przerzucają na konsumenta obowiązek udowodnienia, że postanowienia
wzorca umowy nie były uzgodnione indywidualnie oraz że propozycje
Przedsiębiorcy nie zostały przyjęte bez uwag,
Strona 28 z 39

upoważniają Przedsiębiorcę do jednostronnej zmiany warunków umowy
i podwyższenia ceny, w przypadku zmiany stawek podatku VAT,

przyznają Przedsiębiorcy prawo do jednostronnego odbioru, w określonych
okolicznościach, wykonanego dzieła, pozbawiając w ten sposób konsumentów
prawa do zgłoszenia ewentualnych zastrzeżeń w zakresie prawidłowego
wykonania umowy,

Kontakt

Wszelkie prawa zastrzeżone